Сыйлы офицер орден

Александр Невскийни ордени 1942 жылда июльда тохташдырылгъанды.  Аны бла жаланда офицерле саугъаланнгандыла – аскер бёлюмлеге уста башчылыкъ этгенле эм душман бла сермешледе энчи жигитликлерин кёргюзтгенле. Таулу жашланы араларында да болгъандыла аллайла.

Танк аскерлени генерал-майору Деппуланы Хаким Александр Невскийни ордени бла Уллу Ата журт урушну фронтларында танк ротагъа, танк батальоннга, танк полкга да командирлик этген заманда саугъаланнганды. Аны усталыгъыны хайырындан ол башчылыкъ этген бёлюмледен къоранч аз болгъанды. Деппу улу хар сермешден хорлам бла чыкъгъанды.

Артиллерия дивизионну командири гвардияны подполковниги Бёзюланы Якуб уруш жыллада этген жигитлиги ючюн Александр Невский орден бла бирге Къызыл Байракъны эки ордени, «За отвагу», «За боевые заслуги», «Сталинградны къоруулагъаны ючюн» эм кёп башха майдалла бла да саугъаланнганды.

1944 жылда онунчу апрельде совет аскерле Одессаны алгъанларында, ол шахаргъа биринчи болуп гвардияны тамата лейтенанты Уммайланы Мухажирни пулемёт ротасы киргенди. Ол кеси уа ротаны аллында баргъанды эмда кёп фашистни жокъ этгенди.  Совет Союзну Жигити деген атха да кёргюзтюлген эди, алай Алтын Жулдузну орунуна анга Александр Невскийни орденин берип къойгъандыла. Совет Союзну Жигити деген ат а Уммай улугъа 1990 жылда бешинчи майда СССР-ни ол замандагъы Президенти М.Горбачёвну Указы бла аталгъанды.

Насталаны Хажибекир аскерге комсомолну Холам-Бызынгы райкомуну биринчи секретары болуп ишлей тургъанлай кетгенди. Финляндия бла урушха къатышханды. Немисли фашистле бла урушда уа жаяу аскер батальоннга башчылыкъ этгенди, батальонну комиссары да болгъанды. 1942 жылда  9-чу армияны къауумунда Къабарты-Малкъарны къоруулагъанды. Немисли фашистле бла Курп дуппурлада уруш этгенди. Кёп орденле эм майдалла бла, ол санда Александр Невскийни ордени бла да саугъаланнганды. Гвардияны майору Насталаны Хажибекир уруш бошалыргъа кёп къалмай Прибалтикада ёлгенди.

Элсюерланы Кёккёзню юсюнден  Нальчикде жашап тургъан отставкадагъы полковник Зубенко былай эсгергенди. «Мени батальонумда Элсюер улу ротаны командири эди.  Урушда мен кёп жигит адамлагъа тюбегенме, тамата лейтенант Элсюер улу ма аллай батырладан бири эди. Бек къыйын борчну аны ротасына буюруучу эдик. «Тил» алыргъа керек болса, кеси барыучу эди. Совет Союзну Жигити деген атха кёргюзтюрге къагъытла жарашдыра тургъаныбызлай, тыйып къойгъан эдиле – репрессиягъа тюшген халкъны адамы болгъанын билип. Алай бла аны Александр Невскийни ордени бла саугъаларгъа тюшгенди».

Ол орден бла саугъаланнган башха таулу жашла да болурла, биз бу статьяда жаланда бир къауумуну атларын айтханбыз.