Маданият

Кюбюрде табылгъан кюй

Жазаланы Къасым бла Беппайланы Чилле эки жаш бла юч къыз ёсдюре Чегем ауузунда Кам элинде тынч-ырахат жашай эдиле. Сабийле да ёсе, алагъа къарай, ата-ана да къууана. Ахшы муратла да алда.

Ариу адет-тёрелерибизни юсюнден

Бу сейир материалны автору Улбашланы Саниятды. Бизни газетде аны ишлери басмалана туруучудула. Ала окъуучулагъа сейир кёрюннгенлери себепли бюгюннгю номерибизде да тау адетлени юсюнден аны жазгъан затларын басмалайбыз.

Мени анам Гергъокъланы Хажимырзаны къызы Хазинер: «Жaшayлу адамла бизни тёгереклерине олтуртуп, ма былай айтыучу эдиле», - деучюдю. - Эсимдегин айтайым:

- Къыз тиширыугъа харх этип неда эки къолун бир бирине уруп кюлген бек айыпды. Аллай къыз ыспассыз болады;

Жолда табылгъан насып

Хапар

Жолоучулукъда болса, адам жол нёгерине жюрегиндегин, башхагъа айталмай тургъанын тёкгени тёре болуп къалгъанчады. Алай бла адам къадар жюгюнмю женгил этеди, оюмларынмы тазалайды – ким билсин. Жол кесгенни шартларындан бириди ол. Аллай болумда кесим, тынгылауну басып, не журналгъа, не газетге къарап келирге бек сюйюучюме. Болсада бир гитче купеде турсанг поездде, къайры къачарыкъса?

Насып жокълагъан жер

Кюз арты къызыл, сары бояуларын къызгъанмай, кёз туурадагъы агъач бетни алай ариу жасагъаны къууандырады Тамараны. Ол Ала-Таудан келген салкъын хауаны эркин тогъуй, юйден тёбен шауданчыкъгъа тюшеди. Суу юйге быргъы бла келгенликге, андан келтиреди суу. Сора аны чайникге къуюп, отха салады. Тюз ол заманчыкъда тюшюрюучюдю хар заманда да жашыны: «Мындача татыулу суу бир жерде да жокъду», –  деп къууаныучусун. Энди ол уллуду, кеси юйюр къурап жашайды шахарда. Алай болмаса, ичирир эди анасы анга бюгюн дугъума чай.

Анабызны гыржыны

Бизни сабийлигибиз бюгюнлюкде кинода окъуна кёрюрге онг болмагъан кёп хычыуун эсгериуледен толуду. Баям, хар заманны, хар тарых кезиуню кесини энчи къыйматы болур.  Мени уа аллай жарыкъ эсгериулеримден бири юйде биширилген гыржынды. 

Фахмусу, адамлыгъы бла да сый тапхан Мариям

Радиону, телевиденияны звукорежиссёрларыны, операторларыны ишлери, бир жанындан,  тынч  кёрюннгенликге, къыйынды, жууаплыды. Баям, аны ючюн болур, радиода, эм магъаналы бериулени жарашдырып эфирге берирге  не заманда да Тебердиланы Мариямгъа ышаннгандыла.

Бёрю

Эр бла къатын жашап болгъандыла да, битеу байлыкълары жети къой, чубур къуйрукъ тайчыкъ, сора ит бла киштик эдиле. Ала къойланы кютерге бир жашчыкъны алгъандыла. Бир жол тюш азыгъын да алып, ол къойланы кютюуге чыгъаргъанды. 

Аны назмулары, ахшы ишлери бюгюн да халкъны биргесине жашайдыла

 «Мен бек эрттеден бери Шалушка элде жашайма, школда устаз болуп ишлегенме. Мечиланы Кязимни жашы Сагъит, къызы Шапий бла къоншуда тургъанма. Аталарыны юсюнден аланы кёп хапарларына тынгылагъанма, адамлыкъларына, эсли сёзлерине бюсюрегенлей тургъанма», - деп жазгъанды 2009 жылда Геннадий Комодов шайырны юсюнден эсгериулеринде.  

Жырчы Омар, халкъ ёхтеми

Биз да, жырчы шуёхум бла мен, арбазгъа кире баргъаныбызлай, бети бизге айланып олтургъан къарт ёрге къобады.

– Ма сууну ёрге жюзеди, дейле,

Ол ала чабакъ, акъ чабакъ.

Мени жанымдан сюйгеним сенсе,

Кулина деген акътамакъ!

– деп, аллыбызгъа келип, экибизни да къучакълайды, тёрге ётдюреди.

Жыл сайын бу кюнде киши соруп келмейди аны арбазына. Жырчыны туугъан кюню, игиликни туугъан кюнюча, къууанчлыды, кенг белгилиди. Андан жокълайдыла къартны ахлулары, шуёхлары, узакъ адамлары да бюгюн.

КЪАСБОЛАТНЫ КЪЫЗЫ АРИУ МАРИЯМ

Къасболат Бахсан ауузунда,  саулай Къабарты-Малкъарда окъуна аты иги бла айтылгъан ишден къачмагъан, къолайлы кишиледен эди. Эринмей, талмай кюрешгенди уллу юйюрюн кечиндирирге. Октябрь революциягъа дери, онг чыгъып, кеси тенгли бир къауум кишича  шахарда аш юй ачханды. Ол заманда анга харчевня дегендиле. Къолайлары болгъан таулу кишилени бир къаууму бу гитче шахарчыкъда бек ариу орамны бир жанын толтургъанларын бюгюн да ёхтемлик бла айтадыла билгенле, эшитгенле. Къасболат бла эки жашы элде мал тутуп, аладан союп келтирип тургъандыла харчевняларына.

Страницы

Подписка на RSS - Маданият