Маданият

Бу кюнледе Къабарты-Малкъар, Ингушетия эмда Юг Осетия республикаланы сыйлы артисткасы Ирина Даурованы  уллу концерти болгъанды. «Сизге сюймеклик бла» деген ат бла къуралгъан байрам программа бек бай эди. Анга, жырладан, тепсеуледен сора да, сейирлик оюнла киргендиле. «Жырланы билгенле», «Бек иги эмда бек сейир алгъыш жазгъанны письмосу» дегенча конкурсла да бардырылгъандыла. Алада хорлагъанлагъа саугъала да берилгендиле. Къысхасы, Курорт залгъа жырчыны концертине келгенле бир такъыйкъагъа да эрикмегендиле.

«…СССР-ни Баш Советини Президиумуну 40-чы жылланы кезиуюнде эмда 50-чи жылланы башында репрессиялагъа тюшгенле бла байламлы тюзлюкню тохташдырыу жаны бла къошакъ мадарланы юсюнден» 1989 жылны 16 январында чыгъылгъан указыны 1-чи статьясыны 1-чи кесегине тийишлиликде, Ахкёбекланы Хызырны къызы Фатиматны терслиги болмагъаннга санаргъа…»

Орус география обществону «Альтаир» жаш тёлю клубуну башчысы Мокъаланы Тенгиз айтханнга кёре, Къабарты-Малкъарны Бахсан ауузунда краеведле къаялада табылгъан суратланы тинтиу бла кюрешедиле. Аланы биринчи 2013 жылда Хапаланы Назир эслеген эди, ол суратланы жууукъ-тенглерине кёргюзте тургъанды. Тарыхчыла бла археологла уа аланы юслеринден кёп болмай билгендиле.

Жашауда неден да баш, неден да магъаналы тёзюм болгъанын кимден да ахшы биледи Асият. Бютюнда жашауу экиге бёлюннгенли. Жанына тиедиле нёгерлерини айтылгъан, айтылмагъан да сёзлери. Тынгылайды, сейир эте адам табийгъатына: жюрегинг жалан, жаралы болса, анга тюкюрлюкле топпа-толу кёреме тёгерекде.

Ставрополь крайны къазакъланы тарыхларыны мультимедиялы музейини бёлюмлери Къабарты-Малкъарда, Чеченде, Шимал Осетия-Аланияда бла Дагъыстанда ачыллыкъдыла. Бу субъектлени барысында да Къазакъланы Терк аскер обществолары барды. Музейни башчысы Игорь Кочубеев айтханнга кёре, ала ишлерин быйыл сентябрьде башларыкъдыла.

Хар замандача, озгъан жыл республикада культура жаны бла этилген ишлени санап бошар онг жокъду. Алай а аланы бир къауумун эсгерирге онг барды.
Биринчиден, Къулийланы Къайсын атлы Малкъар къырал драма театрны мекямында ремонт бошалып, анда ишлегенле, къараучула да театрны бюгюнледе излемлерине кёре жангыргъан юйюне киргендиле. Аны ачылгъаны Малкъар халкъны жангырыу кюнюне аталгъанын да энчи белгилерчады.

 Къарачай-Черкесни халкъ поэти, КъЧР-ни бла КъМР-ни сыйлы журналисти Мамчуланы Тариэльни къызы Дина  бюгюн къарачай-малкъар халкъны уллу поэтлеринден бириди. Ол  Огъары Марада ёсгенди, жашагъанды.

Бир талай жыл мындан алгъа  мен Франциягъа барама.  Парижни орамлары бла  бара, хар тюкенни терезесинде  айтхылыкъ  французлу актёр Ален Делонну суратын кёрюрге боллукъ эди.  Ол шартха эс бура,  жерлешлери нечик бек сюедиле бу актёрну деригин келе эди.

Шуёхларымча, бири – жарыкъ, бири – мудах, бири – жангы, бири – онгнган болуп, къарайдыла къабыргъадан китапларымы къыйырлары. Бир-бирлери атамдан къалгъандыла да, аны къол жылыуун сакълайдыла. Ма бу – «Жашауум» деген аты бла, кюл бетли, терек суратлы, Байрамукъланы Халиматныды.

Къарачай-Черкесни халкъ поэти, КъЧР-ни бла КъМР-ни сыйлы журналисти Мамчуланы Тариэльни къызы Дина  бюгюн къарачай-малкъар халкъны уллу поэтлеринден бириди.