Тарых

«Бешинчи председатель» деген документли повестьден юзюк

Минги тауча ёхтем, жигитлиги, адамлыгъы, намысы да анга тенг, къоншулагъа, башха миллетлеге тутхан ниети да Европаны тауларыны бек бийигини къарыча таза халкъым! Онюч жылны киши жеринде учузлукь сынап, зарауатлыкъ кёрюп, бар къыйынлыкъланы да хорлап, аталарыбызны махтаулу жеринде жыйышабыз. Заманны кюйсюз жели бузгъан эллерибизге келип, жангыдан жашау отун тиргизебиз.

Уллу Хорламны 75-жыллыгъына  

Къайсы кезиуледе эмда болумлада жашагъанларына да къарамай, хар кимге да тёре болуп къалмагъан батырлыкъ, жигитлик этгенле, къырал, бир жерлилери, ахлулары, тюзлюк, азатлыкъ ючюн жанларын окъуна аямагъанла болгъандыла. Ма ала бизни хар бирибизни да эсибизде къалыр, ёсюп келген тёлю да  халкъны жигитлерин билир ючюн къуралгъанды бу энчи россейли байрам – Ата журтну жигитлерини кюню.

Мен эслей келгенден, бюгюнлюкде халкъыбызны жаш тёлюсюню  миллетибизни тарыхына, жашау турмушуна, оюнларына, жырларына бла тепсеулерине сейири уллуду. Бютюнда ала телевидение, радио неда Интернет болмагъан кезиуде жаш адамла заманлары зауукълу ётерча къаллай амалланы хайырланнганларын билирге сюедиле.

Уллу Ата журт урушну жылларында «За отвагу», «За боевые заслуги» деген майдалла бла саугъаланнганла миллионла бла саналгъандыла. Аланы рядовой солдатла эм офицерле да бек сыйлы кёргендиле. Алай алагъа юч кере тийишли болгъанла уа бек аз эдиле.

Къабарты-Малкъарны Зольск районуну Совхозное элинде жыйырма жыл мындан алгъа  Свято-Троицкий килиса жангыртылгъанды. Ол бизни республикада бек сейирлик  эсгермеледен бириди.

Ата журтуну жалынчакъсызлыгъы ючюн жанын берген аскерчиле барысы  да асыралгъынчы къазауат бошалмайды, дегенди Александр Суворов. Хау, Уллу Ата журт урушда Хорламгъа быйыл 75 жыл толады. Алай бюгюн да битеу жигитлени атлары ачыкъ этилмегенди, хар кюн да жангы шартла тохташдырыладыла.

Халкъыбызда не заманда да болгъандыла, урунууда, илмуда, жашауну башха бёлюмлеринде жетишимли болуп, атларын иги бла айтдыргъанла. Ала миллетибизни ёхтемлигидиле. Биз ала бла махтанабыз, аладан юлгю алыргъа итинебиз. Алай а ёмюрледе жашагъан жерлеринден зор бла къысталып, анда да туугъан жерлерине сюймекликлерин, таза ниетлерин жакълап, киши жеринде махтау алгъанла энчидиле.

Уллу Хорламны 75-жыллыгъына

Ол Къарачай-Черкесни гитче Хурзук элинде туугъанды. Белоруссияны агъачларында партизан полкга башчылыкъ этип алай сермешгенди. Немисли-фашист ууучлаучулагъа къажау кюрешде этген жигитлиги эмда кишилиги ючюн майор Къасайланы Мусаны жашы Осман Совет Союзну Жигити деген атха тийишли болгъанды (ёлгенден сора).

Малкъар Россейге къошулгъанлы  - 193 жыл

Патчах Россей  аны къауумуна кирген халкъланы ичинде интеллигенцияны ёсдюрюуге, аланы болушлукълары бла регионлада къыраллыкъны кючлеуге уллу магъана бергенди.   Патчах къырал регионлада   къан тёгюуню, урушну, къазауатны болушлукълары  бла тохташалмазлыгъын ангылап, аны орунуна  мамыр мадарланы хайырланыугъа кёчеди.

Кёчгюнчюлюк… Аны ачылыгъын мингле бла инсанлагъа сынатханла 1944 жылда 17 мартда къысха заманны ичинде жангы бёлюм къурагъан эдиле. Ол къауумгъа киргенлени борчлары кёчюрюлгенлеге контроль этиу эм аланы иш бла жалчытыу болгъанды.