Экономика

Къабарты-Малкъарда промышленностьну бар тюрлюлеринден 57,1 процентин аш-азыкъ эмда жарашдырыучу производствола аладыла. Бюгюнлюкде республиканы тийресинде аллай 119 предприятие барды эмда энчи предприниматель ишлейди. Аланы барында да уруннганланы саны 4,5 мингнге жетеди, деп билдиргендиле КъМР-ни Эл мюлк министерствосундан.

Республиканы эл мюлкю ёсе баргъаны себепли продукцияны кёп тюрлюлери бла кесибизде алыучуланы толусунлай жалчытып, артыгъын тыш къыраллагъа сатаргъа да онг чыгъады. «Агропромышленность продукцияны экспорту» деген къырал программаны чеклеринде 2023 жылгъа Къабарты-Малкъаргъа тышына 13,4 миллион доллар багъасына сатыу этерге борч салыннган эди. Регионну Эл мюлк министерствосундан билдиргенлерине эмда Федерал таможня службаны тергеулерине кёре уа ол 78,3 процентге артыгъы бла толтурулуп, 23,9 миллион долларгъа жетгенди.

Быйыл биринчи кварталда «Россети Северный Кавказ» биригиуню келечилери ара  сетьлеге  700-ге жууукъ  жангы абонентни къошуп,   ток бла сылтаусуз этгендиле. Саулай алып айтханда,  ала  10,5 мегаватт (МВт) электрокюч бла жалчытылыннгандыла.

Кёп болмай «Россети Северный Кавказ» – «Каббалкэнерго» биригиуню таматасыны къуллугъун толтургъан   Резуан Загаштоковну  башчылыгъы бла  ишчи    комиссиясыны кенгеши болгъанды. Анда баш тема быйыл биринчи кварталда биригиу къаллай бир файда тюшюргенине жораланнганды.   

Бюгюнлюкде Къабарты-Малкъарда кёп фатарлы жашау журтланы жумушларына  къарагъан 185 чакълы коммунал мюлк (ЖКХ) предприятие ишлейдиле.  Аладан «Россети Северный Кавказ» ток ючюн борч этмей,  болжалындан кеч къалмай тёлеген -  «Гарант», «Монолит»,  «Инициатива»,  «Наш Дом»,  «Комфорт» эм   «Лидер Сервис» биригиулени энчи белгилейди. Болсада бир къауум организацияны алыкъа   хайырланнган  электрокюч ючюн 99 миллион сом берликлери барды. 

Былтыр ишлеп башлагъан «Чегем-Агро» теплица комплексде шёндю ишни къазауат баргъан кезиуюдю. Анда кёп болмай бадыражанладан биринчи тирлик жыйгъандыла, аны алыучулагъа жибергендиле.

Быйыл биринчи кварталда Къабарты-Малкъарда ишлеген гидроэлектростанцияла бары да 42,1 миллион киловатт-сагъат электрокюч чыгъаргъандыла. «РусГидро» компанияны республикада бёлюмюнде айтханларына кёре, ол алгъын жылланы орта кёрюмдюлери тенгли бир болады.

Къабарты-Малкъар республикадан предприятияла эмда организацияла, буруннгу жыл бла тенглешдиргенде, былтыр тыш къыралла бла жети процентге аслам сатыу-алыу этгендиле. Ол санда экспорт юч процент къошханды, импорт а 8,3 процентге жетгенди, - деп билдиргенди КъМР-ни Экономиканы айнытыу министерствосуну регионну маркетинги эмда тыш байламлыкъла департаментини башчысы Севиль Богацкая.

Къайсы къыралда неда аны ичинде субъектде экономиканы айнытыугъа уллу къошумчулукъ этгенле гитче эмда орта бизнес бла кюрешгенледиле эмда энчи предпринимательледиле. Къабарты-Малкъарда да алайды, аны себепли бу бёлюмге республиканы власть органлары тийишлисича эс бурадыла, ол санда себеплик да этедиле.

Жол мюлк къыралны экономикасыны магъаналы бёлюмлеринден бирине саналады. Аны себеплиги бла инвестицияла этиледиле, туристле аслам келедиле, производство ёседи, социал болум игиленеди, транспорт инфраструктура эм башха бёлюмле да айныйдыла.