«Дарманла бла тюз хайырлана билирге керекди»

Кёпле билмейдиле: дарманны хайыры чыгъар ючюн, аны ичген кезиуде врач айтхан ашладан башха затны рационнга кийирирге жарамайды. Биз а кёбюсюнде дарман ичебиз, аны бла бирге уа хар сюйген затыбызны ашайбыз. Сора сау болмагъаныбызгъа сейир этебиз. Бу теманы юсюнден  Нальчик шахарны ючюнчю номерли поликлиникасыны врачы Рахайланы Аслижан бла ушакъ этгенбиз.

-Сюйген хычынларыбызны, къой этни ашай эсе адам, врач а диета тут бу дарманны ичгенде деген эсе, не зат боллукъду бу ишни ахырында?

-Келишмеген аш дарманны кючюн жокъ этип къояргъа болады. Бир-бир дарманла сиз  ашагъан продуктлагъа хазна эс бурмайдыла- ол дарманланы сиз  ауузланнгынчы, андан сора неда ашарыкъ бла бирге  хайырланыргъа боллукъсуз. Алай башха препаратланы кючлерин  ашарыкъла   кетередиле. Сёз ючюн, какла, жемишле, мирзеу ундан жарашдырылгъан ётмек  клетчаткадан бай эселе, дигоксинни, башха  жюрек  дарманланы - гликозидлени хайырларын жокъ этедиле. Башда сагъынылгъан дарманланы  врачла, жюрекни  тебиую бузулса, аны ишлеую тапсыз болса бередиле саусузгъа.

Сют эм андан этилген продуктла барысы да  антибиотиклени (тетрациклинни, ол къатышлары болгъанланы (метациклинни, доксицаклининни, ломофлаксацинни) эмда флуколну – молочница ауруугъа къажау дарманны – кючлерин кетередиле. Аспирин, ибупрофен, диклофенак эм  алагъа  ушагъан бирси дарманла аш оруннга хата келтиредиле. Сют а  аланы хаталарын аз этеди, аш орунда гастрит, язва аурууладан къоруулайды.

Былай да болады – ашарыкъны бир-бир къурамлары дарманланы хайырлыкъларын кёбейтедиле. Ол да иш тюйюлдю, аланы  мардаларын артыкъ этедиле, алай бла уа  саусузгъа  чырмау  чыгъарадыла. Сёз ючюн, алкоголь  ачытыуну, аурутууну, сынтылыракъ этген дарманлагъа – парацетамолгъа, ол къошакълары болгъанлагъа  къошулса жарамайды.

- Кёпле  антидепрессантла ичедиле. Аны бла бирге хар экинчи адам диета тутаргъа кюрешеди да?

-Бир-бир антидепрессант дарманла да  диета бла  келишмейдиле. Алайды да, диета кеси да  адамны  депрессия халгъа  жетдирип къояргъа  боллукъду. Кесигиз сагъыш этигиз, аш-азыкъ затланы  эркинлик берилмеген тизмелерине алкоголь (бютюнда бег а - осал жарашдырылгъан кючлю къызыл  чагъырла - портвейнле, хересле), бишлакъланы  мугутлары болгъан тюрлюлери, шоколад, къакъ этилген затла, маринадла, кийик жаныуарланы этлери, паштетле, икра,  къудору затладан этилген хантусла, кофеинлери болгъан  суусап суусунла киредиле. Насыпха, аллай  тизмеге антидепрессантла барысы да  угъай,  пирлиндол, ниаламид, мокломобемид, ипронизанд дегенча эм алагъа  ушагъан башха  ингибиторла керекдиле.

-Ашарыкъланы  эм  дарманланы  келишдирир ючюн не зат этерге керекди?

-Дарманланы юслеринден эсгертиулерине эс буруп окъугъуз. Алада дарманны къалай  ичерге кереклисини, ала  къаллай ашарыкъ бла жарашмагъанларыны юсюнден шарт  айтылмай эсе,  дарманланы  ашардан бир  сагъат алгъа  неда  ашагъандан сора эки сагъатдан сора  ичигиз. Дарманланы  бла поливитаминлени бирге ичмегиз. Ала  бир бирлери бла  жарашмагъан кезиуле кёпдюле.

- Бизде саусузлагъа жууукълары къуру жаулу, татыулу затла элтедиле: къууурулгъан эт, хычынла, локъумла…

- Терс этедиле. Алгъа врачха сорургъа керекди, саусузгъа къаллай аш жарагъанын. Ансы ол дарманла бла аурууну сау этерге кюрешип, жууукълары уа жаулу ашла бла шау этип турлукъдула. Багъылыу заманда асламысында саусузла диета ашда турадыла.