«Къайда болсам да, ана тилими унутмайма»

 Жашау  тюрлене баргъаны бла, кёплеге туугъан жерлеринден кетип, ара шахарлада  жашаргъа тюшеди. Москвада  сабий заманындан бери окъуп тургъан Жарашыуланы Алина бюгюн редакциябызны къонагъыды. Туугъан жерингде сен атангы-анангы бетин кёргюзтесе, тышында уа – халкъынгы  деген сёз бек кертиди. Мени ушакъ нёгерим  да аны  насийхатча жюрютеди.

Узакъ шахарда тилибизге, адетлерибизге да сакъ болгъаны сейир этдиреди.  Интернетни хайыры  бла жаш тёлюбюзню арасында  аны таныгъанла кёпдюле. Алина Россей къырал социал университетни жаш тёлю бла иш къурау бёлюмюн къызыл дипломгъа бошагъанды. Аны бла чекленмей,  социал организацияда волонтёр болуп,  къолайсыз  юйюрледен  сабийлени да тюз жолгъа салыргъа  себеплик  этип, кёбюсюне  болушханды. Аны блады бюгюннгю ушагъыбыз.

-Алина, Москвагъа не заманда кёчгенсиз, эмда  бу усталыкъны нек сайлагъанса? 

-Атам бла анам ара шахарда  ишлегенлери себепли гитчелигимден  да аланы биргелерине  анда тургъанма.  Бираздан къарындашчыгъым Астемир туугъанда, Нальчикге кёчебиз,  9-чу классха дери мында окъугъанма.  Орта школда бизде да иги окъутханларын чертирик эдим.  Сора,  атам Москвада  ишлегени ючюн, артха кёчгенбиз.

 Журналистге  окъур  умутум бар эди алгъадан. Мени оюмума кёре, аны бла халкъыма, адамлагъа  да хайыр эталлыкъ сунама.  Алай ахырында уа политологиягъа  барыргъа сюйюп, вузну да ол ызда сайлайма.  Ол факультетге кирирча керекли предметлени хазырлап тургъанымлай а, экзаменлени алышып къоядыла.  Аны себепли, политологиягъа тюшмегенлей, бу бёлюмюме  киреме. Кертисин айтханда, алай болгъанына  бир да сокъуранмагъанма. Бютюнда анда битеу Россейден, Кавказдан да келип  кёп тюрлю миллетле билим алгъанларын  жаратхан эдим.

- Репетиторлукъ  бла да кюрешип, ызы бла   журналистикагъа уа къалай келгенсе?

- Студент  болгъанымдан сора, атам бла анама болушур себепден бир билдириуде  башланнга класслагъа жюрюген  сабийге дерслери бла болушургъа  репетитор керек болгъанын окъуйма.  Юйде гитче къарындашчыгъымы  юйретеме, сора аны уа  нек окъуталмам  деп  сагъыш этеме. Барама, ата-анасы  ишлегениме бюсюреп,  ол жашчыкъгъа дерсле берип  башлайма.  Ызы бла кёп сохталарым да боладыла. Бюгюнлюкде  вузда окъууумдан сора да  орус, ингилиз  тилледен  репетиторлукъ  бла  кюрешеме.  Ол биринчи юйретип тургъан  жашчыгъым  юйюрю бла Бельгиягъа кёчгенликге,  Интернетни хайыры бла анга  орус тилден  дерсле береме. 

Экинчи курсда  болгъанымда,  къуруда  сагъышымда тургъан муратыма жол излейме. Кеси аллыма жазып турмагъанлай статьяланы,  билим алыргъа да сюеме. Мында Санкт-Петербургну  Телевидение школасыны филиалында  курсла бардырылгъанын  билеме. Ала ючюн а хакъ тёлерге керек эди. Ол кезиуде репетиторлукъ бла кюрешгеним жарагъанды.  Алай бла   анда окъуп сертификат алама.  Болсада  иш аны бла бошалып къалмайды.   Къагъытым  болгъаны бла иш терк  табыллыкъ  сунуп, кёп тюрлю редакциягъа барама. Хар баргъан жеримде уа  стаж сурап, ишчилерибиз жетишедиле деп,  ашырып къойгъанлары кёлюме да тие эди. 

Бир жол а «Вакансия для хороших людей»  деген аты бла бир  сайтха киреме. Анда энди ачыла тургъан  битеу Россейде жайылгъан «Наша молодёжь» деген омакъ  жасалгъан  журналны редакциясына  адамла керек болгъанын  билип,  алагъа жазама. Заманны  созмай, сорууума жууап  берип, кеслерини ишлеген жерлерине чакъырадыла. Анда ол къадар жаш адамны  кёрюп  бютюнда къууанама. Алай  бла биринчи  сынау иш бередиле. Окъууумда  жаш тёлюню ишлерини жаны бла  кюрешгеними юсюнден жазгъанымы  баш редактор,  Союзну заманында белгили жазыучу Пётр Алёшкин  жаратып, журналда басмалайды.  Асыры къууаннганымдан, къанатла битген  суннган эдим. Ызы бла адет-тёрелени тас бола баргъаны бла байламлы темагъа  дагъыда кёп материалларым басмалана башлайдыла.    Аны себепли бюгюнлюкде  журналистика   бла тири кюрешеме.

- Артха Нальчикге къайтыргъа уа сюемисе?

- Атам Жарашыуланы Элдар Булунгуданды, анам   Рахайланы Асият  а Бызынгычыды.  Аны себепли ол ариу  табийгъатлы жерле не заманда да жюрегимдедиле. Адам къайда турса да, кесини ким болгъанын унутмазгъа керекди.  Тилибизни, адетлерибизни тас этерге жарамазлыгъын ангылайма. 

Москвада жашагъанлыкъгъа, юйюрюбюзде жаланда тауча сёлешебиз.  Бюгюнлюкде уа мен халкъыма ары барып, кесиме тийишли иш тапмай  тургъандан эсе, мында этгеним бла кёбюрек хайыр келтирлигими  ангылайма. Уллу шахарда сабийлени ёсдюрген терсди, ала анда бузулгъан этедиле деген  оюмну да жаратмайма. Тюзлюкге, адетге юйретирге сюйген аталагъа-аналагъа   къайда да онг барды.   Халкъын, тилин ыспассыз этгенле уа,  кёресе, мында да аз тюйюлдюле, жарсыугъа.

  -Сени Москвагъа къонакъ болуп келгенинге уа  къалай къарайдыла  анда жашагъанла?

-  Кесинги тап жюрютсенг,  къайда да ариу кёредиле.  Окъуугъа энди киргенимде, битеу студентлени бир залгъа жыядыла. Сора, преподаватель  келгенлей,  кесибизде юйреннгенча, ёрге туруп намыс береме.  Уллу залда алай этген жангыз мен болгъанымы эслейме. Ол устазыбыз а ышарып:  «Кавказданмы келгенсе?» - дейди. Кеси талай заманны  мында жашап, таматагъа  намыс берген адетибизни билгенин да айтхан эди. 

Тюз къатыбызда уа къабартылыла турадыла.  Аланы жашчыкълары бла мени къарындашчыгъым да бир классда  окъуйдула.  Кеслери да бек татлы тенгледиле. Не заманда да бир бирге билеклик  этебиз.

- Мындан ары уа къаллай муратларынг бардыла?

- Бусагъатда китап жазып башлагъанма окъуууму, жаш тёлюню юсю бла.  Къысха заманны ичинде бошап, басмагъа  чыгъарыргъа умутлума. Дагъыда тукъумубузну  тарыхын, ол кимден башланнганыны юслеринден материалла жыяргъа сюеме. Тукъум терекни тап жарашдырып, бу ишни тынгылы этерме деп ышанама.