Жаны картоф бла бирди

Бу чам хапарны бизге Хасания элден Солтанланы Аныуар жазып жибергенди.

Хар адамны да ашаргъа бек сюйген бир заты болуучуду. Бирле кёгетлени, жемишлени, бирле къакъ этни, чабакъланы, башхала картофну, бишлакъны кюсейдиле. Аладан башха затланы жаратханла да бардыла, аланы къайсы бирин санап тургъун!

Кюсеген заты адамны эсине тюшсе, аууз суулары келип, амалсызгъа къалыучуду. Аллай кезиуледе бир-бирле аны табып къабар ючюн,  бир затларын да аярыкъ тюйюлдюле.

Мени да барды картофдан «шашхан» бир тенгим. Ол аны асыры сюйгенден, биширип, хуржунларын толтуруп айланыргъа окъуна хазырды. Кёп жерлеге барыргъа, сыйлы адамла бла тюбеширге тюшмесе, алай этерге да боллукъ эди. Мени анга бир тюрлю ишеклигим жокъду.

Биз, нёгерлери, Суфиянны ол халин бек уста билебиз. Тап тюшюп, ашагъан-ичген жерде картофну эсине салып кёп кере адыргыгъа къалдыргъанбыз. Бир жол а ишчи заман бошалгъандан сора,  бир кесек олтурур муратда, Суфиянны цехине жыйылабыз. Ишчилери кетгенден сора, ол бизни сакълап тура эди. Не айтдыраса, столда хар зат толу, ичги да бар. Олтуруп, ашай-иче, ойнай-кюле кетгенден сора, нёгерлерибизден бири:

-Аланла бу тауушлукъ къакъ эт бла бир иги жаркой этип ашасакъ, къалай иги боллукъ эди. Суфиянны ток бла ишлеген пешчиги да барды, - деди.

Анымы эшитди Суфиян, къаба тургъан къабынындан да къарылыргъа аздан къалып, секирип ёрге туруп:

- Ма, оноу десенг! Ай сау къалгъын! Машина алайдады, артыкъ узакъгъа барыргъа да керекмейди, жетип, картоф алып келигиз, - деп, хуржунундан ууучу бла бир ахча чыгъарып, насыплы бет алып, бизни таба узатды.

Биз, хар замандача, кюлкюбюзню кючден тыя, бир бирге къарадыкъ. Сора сен бар, мен бар, деген кибик этдик.

- Охо, Суфиян, жаным, бу жол тёзейик, кеч да болгъанды, ахчангы да нек къоратаса, - деди нёгерлерибизден бири. – Мен санга бир игилик этейим. Тамбла шахаргъа бар да, мени атым бла автовокзалда  абериле сакъланыучу жерде тёрт машок картоф салынып турады, аланы алырса. Юйюрюнге, бизге да ауукъ заманнга жетерикди. Ол бошалыргъа уа бир мадар этербиз.

- Вовчик, сенден сора мени тенгим да жокъ, жууугъум да жокъ. Ай юйюнге, хар ким менден бир жукъ юзерге кюрешеди ансы, «ма» деп бир киши айтмайды,- деп, Суфиян таза да жюреги бла ыразы болду. Сора бети нюр жана жерине олтурду. Биз да бир кесекден жайылабыз.

Экинчи кюн эрттенликде цеххе алгъаракъ келип, ишчилерине жумушла берип, машинасына ашыгъышлы олтуруп, шахаргъа кетеди. Автовокзалгъа жетип, аякъ тюбюнде чёп сынмай абериле сакъланыучу отоугъа муштухул кирип, кенг ышарып, къолларын да бир бирге ышый:

- Къызы, Володяны аты бла сизде тёрт машок картоф барды, бир къарасагъыз эди,- деп, жетонну узатады.

- Аха,- деди дежурналыкъ этген тиширыу,- сенсе манга керек адам. Сени эрттеден сакълайма, айып тюйюлмюдю санга. Ал! Теркирек ал да, кёз туурамдан къурут быланы.

 Ол халда суху сёлеше, тиширыу машокла къалайда болгъанларын кёргюзтдю. Суфиян тиширыугъа машокланы сакълагъаны ючюн хакъ да тёлеп, шофёру бла аланы чыгъарып тебирейди. Мени жауум да аланы кёрсюн: кёп тургъандан тюплери чирип, тешиклеринден картоф зыгытла къарап тура эдиле. Машокну тартханлай, картофла тёгюлюп кетедиле. Андан чыкъгъан ийисни уа айтмай къой. Бурун тешиклеринге буштукъ сукъсанг да, къулакъланыг бла кирирча алай эди. Ол машоклада уа - сатылмай юч ай чакълы бирни тургъан урлукълукъ картофла.

Быллай ишге къаллыгъы артыллыда эсинде болмагъан Суфиян, ауузундан сёз чыгъаралмай, картофлагъа бир ауукъ заманны къарап турду, тиширыуну тырманын да эшитмей. Не сагъыш эте болур эди, жазыкъ, ол кезиуде? Ким билсин. Сора, сескенип уяннганча болду да, тышына чартлап чыгъып, насыбына вокзалны аллында кир-кипчик жыйыучу машинаны кёрдю. Алайгъа барып, ишчиле бла келишеди да, юч-тёрт багъасын да тёлеп, машокланы машинагъа жюклетип ашырады.

Бу айыплы ишден къутулдум, энди кете барайым деп, тюз да тебирегенлей, дежурный тиширыу:

- Эшитемисе, жаш, жетон ючюн да бир сом тёлерге керексе, - деп, кёзюне къарады.

Аны эшитгенлей, Суфиян, хуржунуна узалып, анда болгъан капеклени къол аязы бла тиширыуну аллында къангагъа «шап» деп жабышдырып, бурулуп, къатында тургъан шофёрун да бир жанына тюртюп, жыгъылтыргъа да аздан къоюп, вокзалдан чыгъып кетди.

Артда билгенибизча, шофёр аны вокзал аллында юч-тёрт сагъат сакълагъанды.

Не бек аякъ тиреп кюрешген эсе да, келечилик эте кетип, халал жюрекли Суфиянны кесибизге жууукълашдыргъан эдик. Алай бюгюн, бюгече да аны жаны картоф бла бирди.