Дарманла бла жалчытыугъа – энчи магъана

Къабарты-Малкъарны Жамауат палатасында республикада льготачыланы дарманла бла жалчытыу къалай тамамланнганы сюзюлгенди.

Социал политика, саулукъ сакълау, физкультура эм спорт жаны бла комиссияны башчысы Галина Егорова къырал субсидияла бергенини хайырындан тынгылы медицина болушлукъ, дарманла, къан, багъыу аш-азыкъ эм энчи терапия керекли кёп адамла социал эм битеулю медицина льготала бла хайырланадыла, деп билдиргенди.

Россейни Правительствосуну «Медицина промышленностьну айнытыугъа къыралны жанындан болушлукъ этиу эм саулукъ сакълау учрежденияланы бла инсанланы дарманла эм медицина керекле бла жалчытыуну игилендириуню юсюнден» 890-чы номерли бегимине тийишлиликде льготниклеге учуз багъала бла сатылгъан дарманланы тизмеси жарашдырылгъанды, бюгюнлюкде анга 800-ден аслам препарат киреди, ол санда рецептсиз берилгенле да. Къабарты-Малкъарда саусузланы бу къауумуна дарманлагъа ахча, къырал программалагъа кёре, федерал эм республикалы бюджетледен бёлюнеди. Республиканы Саулукъ сакълау министерствосуну дарманла бла жалчытыу бёлюмюню башчысы Альбина Кокова билдиргенича, быйыл ол муратлагъа 198,4 миллион сом бёлюннгенди. Ол айтханыча, Правительствону бегимине тийишлиликде бир льготникге айгъа 1 127,8 сом бериледи, бир льгота рецептде жазылгъан препаратланы багъасы уа 5 216,1 сомду, ол а нормативден 4,6 кереге кёпдю. Алай бла дефицит 52,1 процентге жетеди.

Быйыл «Къабарты-Малкъарда саулукъ сакълауну айнытыу» программагъа кёре резервге антидотла бла башха керекле, эпидемия кезиуледе иммунитетни кючлеген, социал магъаналы аурууланы (СПИД, туберкулёз) диагностикасына керекли дарманланы, амбулаториялада паллиатив болушлукъну этерча наркотиклени, орфанный (аз тюбеген) аурууладан къыйналгъанлагъа багъыу аш-азыкъны алыргъа республикалы бюджетден Саулукъ сакълау министерствогъа 645 миллион сом бёлюрге белгиленеди. Алай программаны финансированияны къыйлыгъы 60 процентди, июльда 100 миллион сом берилгенди, алай бла къытлыкъ 53,7 процентге дери тюшгенди.

2023 жылда 1 июльда эсеплеге кёре республикалы бюджетден дарманла бла 37 853 адам жалчытылыныргъа тийишлидиле. Гражданланы энчи къауумларына дарманла тапдырыу республиканы бюджетинде эм къоранчлы жерледен бириди. Сёз ючюн, бюгюнлюкде регионда «спинально-мышечная атрофия» (СМА) диагнозу бла 18 жылдан абадан тёрт инсан жашайдыла, алагъа дунияда эм багъалы эки дарман – Спинраза бла Рисдиплам – керекдиле. Россейни Президентини буйругъуна тийишлиликде жашауларына къоркъуу салгъан эм хронический ауруулары болгъан сабийлеге болушлукъ этген «Круг добра» фонд алагъа дарманла алады, ол санда бизни къыралда эсепде болмагъанланы да. Республиканы профильли министерствосу, низамда тохташдырылгъаныча, Россейни Саулукъ сакълау министерствосуна СМА диагноз салыннган саусузлагъа дарманла алынырча заявкала жарашдырады, алай ала акъылбалыкъ болгъанлай, аланы дарманла бла жалчытыу регионнга ётдюрюледи.

Жыл сайын онкология аруулары болгъанланы, опухольлагъа къажау терапия кереклилени саны да кёбейе барады. Анга кёре алагъа дарманлагъа да ахча аслам изленеди. Быйыл «онкология» ызда дарманлагъа 679,7 миллион керек болгъанды, алай чек 228,4 миллион эди, тергегенде къыйлыкъ 451,3 миллионнга жетгенди. 1 июльгъа быллай саусузлагъа 5 154 льгота рецепт жазылгъанды, аны багъасы 152,9 миллион болгъанды. Бюджет ассигнованияла ауругъанланы барысына да дарманла эм башха медицина кереклени алыргъа азлыкъ этедиле, пациентлени бир къауумуну кереклерин сюдлени оноулары бла жалчытыу а башха саусузланы эркинликлерине чекле салады.

Айтылгъан бла байламлы палатаны башчысыны орунбасары Людмила Федченко республиканы Правительствосуна Россейни Правительствосуну 890-чы бегимине тийишлиликде саусуз сабийлени льгота дарманла бла жалчытырча энчи бегим жарашдырыргъа эсгертиу этгенди. Ол рецептлени жазыу бла байламлы да оюмун билдиргенди. «Рецептле официал бланклада мухур да салынып берилирге керекдиле, ансы къагъыт къыйырчыкъда жазылып угъай», - дегенди ол.

Жыйылыугъа къатышханла программагъа финансирование аз болгъанына, бюджетде бу ишлеге ахча жетишмегенине шагъатлыкъ этгендиле. Ала ойлагъанча, проблеманы тамамларгъа бир аурууну бакъгъанда талай дармандан бирин сайлау, инновацияланы кийириуню женгиллендириу, эм башы уа, финансированияны кёбейтиу болушурукъдула. Ахырында регионну Правительствосуна бла сейирлери болгъан министерстволагъа эсгертиуле этилгендиле, деп билдиредиле Жамауат палатаны пресс-службасындан.