Кёгетлени ёсген заманларында ашаса хайырлыды

Бусагъатда жайны аламат кюнлери бла бирге бир къауум кёгетлени, жемишлени жетгенлери да татыулулукълары, татымлылыкълары бла къууандырадыла. Къызыу кюнледе башха ашарыкъладан эсе, аланы татарыгъынг келеди. Хайырлылыкъларыны юсюнден а айтмай окъуна къояйыкъ.

Кёгетлени, жемишлени да ала туруп, ала ёсген заманларында ашаса хайырлыды. Нек дегенде ала, татымлылыкълары, татыулулукълары бла  да  теплицалада ёсгенледен эсе кёпге игидиле. Аны юсюне уа  ала бусагъатда бир кесек учузуракъдыла.

Къара дугъум-  жай  къызыу кюнлени бир аламат  саугъасыды. Ол  С витамин бла бек байды. 100 граммында С витамин цитрусовыйленикинден эсе   юч кереге кёпдю. Ол бек кючлю антиоксидантланы ёлтюреди, бютюнда бег  а онкология ауруудан къоруулайды. Рак ауруугъа профилактика этиуде да бек хайырлыды. Кюннге аны 100 граммын ашаргъа керекди. Къара дугъум холодильникде  5 градус сууукълукъда бузулмай он кюнден аслам  турургъа боллукъду. Аны бла бирге ол кесини хайырлылыгъын да тас этмейди.

Наныкъ – органикалы кислотала бла байды. Кесекле тийселе, гриппден ауруса да  хайырлыды.  Наныкъда  болгъан антиоксидантла адамны мыйысына жарайдыла. Къан басымлары кётюрюлюп, тюшюп да къыйналгъанла, къан тамырлары кёпгенле (варикоз), къан баргъан ызлары юзюлюрге  ёч болгъанла  аны жай айлада кюннге 150 граммын ашасала бек хайырлыды. Бу къызыл бюртюкню къургъакъсытып неда  бузлатып сакъларгъа боллукъду , нек дегенде ол  юзюлген заманындача сакъланалмайды.

  Къайсы кёгет да  углеводла бла байды, аны себепли аланы ингирликде онжети сагъатха дери ашаса хайрлыды, алай башха ашарыкъла бла къатышдырмай.

  Биз сюйген кёгетле    

Ма,  бахчада  кесинг салып ёсдюрген нашачыкъла да жетдиле! Аланы баш магъаналы  багъалыкълары калориялары аз болгъанындады: 100 грамм нашада жаланда 15 килокалория барды. Нашада болгъан мылылыкъны хайырындан, аланы къызыу кюнледе не къадар кёп ашаргъа да болады.

Нашала  В,С эмда К витаминледен байдыла.  Жай айлада  аны ашап, башха ашны татмай турургъа боллукъду.  Аны кюннге эки килограммын ашасанг да, калориялары 300-ден атларыкъ тюйюлдю. Хау, нашаланы ашагъанда  ашха хайырланнган жашил битимлени эмда рафинированный болмагъан жау бла татса игиди.

 

Помидорла. Кюннге 200 грамм къызыл томатны неда аны жарым стакан сыгъылгъан сууу адамны саулугъуна бек хайырлыды. Аланы шорпагъа къошса, къууурса да аламатды.  Помидорлада калий бек кёп болгъаны себепли, ала къан басымы кётюрюлюп къыйналгъан адамгъа бютюн хайырлыдыла, алай бу кёгетлени хант тузсуз ашаргъа керекди.                                                  

Юртюн (Крыжовник) – бек аламат пребиотикди. Адамны базыкъ чегисине жарайды. Аны  базыкъ чеги  ауруп къыйнаса, артыкъ аламат ишлерге унамаса хайырланыргъа керекди. Бу кёгет адамны чархындан жауланы кетереди, къан тамырларыны къабыргъаларын къаты этеди. Кюн сайын уууч бла бир  юртюн ашагъан адам  биле-биле саулугъун игилендирликди. Алай болсада башха хайырлы кёгетлени, жемишлени юсюнден да унутмазгъа керекди. Юртюнню холодильникде  5 градус сууукълукъда 5-10 кюн сакъларгъа боллукъду.

Татлы болгар чибижи С витамини бла байды. 100 грамм къызыл болгар чибижиде - 250, сарыда уа 150 мкг. барды. Ашха тюрлю-тюрлю бояулу чибижини хайырланса игиди. Къызыл чибижи кесеклени хорларгъа болушады, иммунитетни кючлендиреди. Болгар чибижини къайсы тюрсюню  да аш орунну ишлетирге себеплик этеди, жауланы эритеди. Сары эмда къызгъылдым бетли чибижиле уа  тырнакъланы къаты, чачны уа  ариу  бетли этеди. Чибижини кесин неда бир кесек къуууруракъ этип  хайырланса игиди. Алай бла ол хайырлы веществоларын тас этмейди. Кюннге бир чибижини ашасанг, организминги   ыразы этериксе!  

Холаланы Марзият
Поделиться: