Таулу жаулукъла

Ким билмейди гыранча жаулукъну? Таулу тиширыула, чачакъла тигип, тухтуй тюйюп, аллай жаулукъланы бютюнда ариу этгендиле. Гюлмендилени да  къысып болгъандыла. Жангы келген келинле къуру кюпесле  къысып турмагъандыла, гюлмендиле да къысхандыла. Къызла, омакъланып, инбашларына атып да болгъандыла аланы.  Гюлмендилени Тюркден, Азербайджандан, Дагъыстандан да келтиргендиле.

Таулу тиширыула, жюн ишге уста болгъанлыкъгъа, кеслери эшген омакъ, къарча акъ жаулукъланы къысмагъандыла. Къуру чындай болмаса, жюн затны, ыспассыз этип, жюрютмегендиле.

Буруннгулу адетле

* * *

Таулу тиширыула кече, кюн да ишлеп турмагъандыла. Ала, санлап бирде, не сабий, не эр киши къошмай, кеслерине байрам этгендиле. Эт  неда чюгюндюр баш хычинле, неда мурса хычинле этип, аламат малкъар халыуа да биширип, кеси кеслерин сыйлагъанадыла, той-оюн этгендиле.

* * *

Таулулада изеу деп болгъанды. Хайт деген жашла, кишиле уллу иши болгъан адамгъа (юй ишлеген дегенча) жыйын болуп баргъандыла. Тиширыула уа кими локъум, кими гыржын, кими эт биширип, кими айран, бишлакъ келтирип, ишлегенлени сыйлагъандыла.

Бир бирлерине чалгъы чалып, дырын жыйып да болгъандыла. Тау элледе изеу болушлукъ бюгюн да жюрюйдю.

* * *

Сабийни хыли этгенин кёрселе, къуру къартла угъай, хар ким да,

аны сабийи, муну сабийи деп къарамай, къылыкъгъа юйретгендиле.

 Тилекле

   Таулула хар тюрлю кезиуде да тилекле этгендиле. Аланы бир къаууму бизге да жетгенди.

Кёз тиймезча

Кёз менде жокъ – Дебеу улунда,

Кёз  менде жокъ – Деу  къызында.

Къаурадан басхыч этип, кёкге миннгинчи

Кёз тиймесин!

Арпа элек бла суу келтиргинчи

Кёз тиймесин!

Тюпсюз челек бла суу келтиргинчи

Кёз тиймесин!

Жилян къапмазча

Уф жилян, куф жилян,

Тешигингше уир, жилян,

Мен санга хата  этмейме,

Сен да манга хата этме.

Жукъу тилек

Жукъла, бала, жукъуну санга        

Жукъу ананг тилейди.

Женгериш деп уммо сютюн иеди.

Жукъу ананг жукъла дейди ийнандан,

Жер иеси келмесин санга къур ормандан.

Тюймек тешерча

Къарын ауругъан заманда «тюймек тешген» деп тартманы ауругъан адамны къарынында ары бла бери къол ызы бла жюрютюп, аны тюйюп, тешип болгъандыла. Ол кезиуде багъыучу адам былай айтханды:

 Бурундурдунг,

Бурундурдунг,

Бурутма,

Унутма!

Бу жазыкъны къурутма!

Тюймегенинг тешилсин,

Саулукъ халынг келишсин.

 Эмина киргенде

Эмина киргенде, тиширыула, сибиртгилени алып, аланы суугъа сугъуп, сууну таргъа айландырып, чачып, былай айтхандыла:

Шуууй, шуууй, аман эмина, келме бери,

Тау башында жюрю сен.

Тау жели сени тенгизлеге кёмсюн,

Тейринг сени Кюн Тейриге берип, кюйдюрсюн!

Келме,келме, эмина, шуууй, шуууй,

Желле тарап, кюн къуууруп, гунч болгъун!

Шуууй, шууулдама,

Аз да, кёп да бу тарладан къарама!