Жууаплылыгъы эм къураучу хунери бла даража тапханды

Быйыл бизни республикада Россейни почтасы къуралгъанлы отуз жыл толады. Аны биринчи директору Деуаланы Махмутну жашы Рамазан болгъанды. Ол 1993-2010 жыллада бу ишни бизни республикада бийик даражагъа чыгъаргъанды. Эки минг адамгъа башчылыкъ этип тургъан Рамазан бир заманда кесин кётюрмегенди, ишчилерине, жумушлары бла келгенлеге болушханды. Юй бийчеси Гергъокъланы Зайнаф бла эки жаш бла бир къыз ёсдюргендиле, юй-кюн этгендиле. Жаннетли болсун, башланнган школда устаз болуп къыркъ беш жыл ишлеген Зайнаф юч жыл мындан алгъа дуниясын алышханды. Рамазан а он туудукъну огъурлу аппасыды. Бюгюн ол бизни ушакъ нёгерибизди.

– Рамазан Махмутович, биринчиден, почтаны юбилейи эм сизни профессионал байрамыгъыз бла алгъышлайма! Неден башланнган эди урунуу жолугъуз?

– Почтачы болурма деп эсимде да жокъ эди. Аскерде къуллукъ этип келгенимден сора, 1969 – 1970 жыллада связьда электромонтёр болуп тургъанма, ингирде уа университетде подкурслагъа жюрюй эдим. Сора ПГС факультетге киреме да, телефон-телеграф станцияны башчысы Гемуланы Нох Адыловичге  ишден кетеригими айтыргъа келеме. Алай ол мени жиберирге сюймей эди. Ол Правительствону башчысыны орунбасары Хутуйланы Ханафийге элтеди да: «Бу жаш связьда къалса сюеме, бу жаны бла не окъуу юй бар эсе да, бир оноу эт», - дейди. Ханафий Исхакович: «Кимни жашыса?»- деп сорады. «Кёнделенде Деуаланы Махмутну», - дейме. Ол а телефон бла сёлешип, Куйбышев шахарда Связьны электротехника институтунда жер табады. Окъуууму бошап къайтханымдан сора уа, Чегем районда телефон связьны башчысы этедиле. 

– Да сора сиз биринчи кюнюгюзден окъуна тамата болуп къалгъансыз. Нох Адылович бир зат сезген эди, баям. 

– Хау, не заманда да манга таматала ышаннгандыла. Профсоюзла кючлю болгъан кезиулеринде связьда ишлегенлени профсоюзларыны республикалы комитетини башчысы болуп тогъуз жыл ишлегенме. Жашау журтла, санатор эм турист путёвкала – бар эди хар зат да ол заманда уруннган адамгъа. 

– Почтаны иши къалай къурала эди?

– Ол заманда деменгили къыралыбыз чачыла тура эди. Связьны управлениясы да бёлюнеди. Ол 1993 жыл эди. Республиканы биринчи Президенти Валерий Коков бла Правительствону башчысы  Черкесланы Георгий мени чакъырадыла да: «Россейни связь жаны бла министрине сени кёргюзтюрге сюебиз», - дейдиле. Мен почтагъа келгенимде, не зат бар эди? Онжети жылны ичинде бетон каркасындан сора бир заты болмагъан мекям. Ишчиле жокъ, алагъа олтурургъа, ишлерге жер да жокъ. Юч жылны ичинде мекямны битдирип, жюз бла алтмыш адамны ишге алып, суу, ток тартдырып, кабинетлени тап къурашдырып, урунуп башлайбыз. Артда дагъыда юч жылны кесибизни ахчабызгъа гитче ремонт да этип тургъанбыз. 

Онжети жыл ишлегенме директор болуп, манга иш тилей келгенни артха къайтармагъанма, къолумдан келгенича болушханма. Бир-бир анала: «Иш хакъы аз болса да, къайгъырмайбыз, сабийибиз жамауат ичинде болсун, къылыкъгъа - ызгъа юйренсин», - дей эдиле. Районлада да почтамтла ачхан эдим. Жаннетли болсун, кёп кере Валерий Коков жыйылыулада: «Сен эки минг ишчинге хакъ тёлейсе, налогла да бересе, сау бол. Башхала уа алай нек этмейдиле?»- деучю эди. 

– Рамазан Махмутович, ушагъыбызда иш бла байламлы болмагъан эки-юч соруу берирге сюе эдим. Сиз Къазахстанда туугъансыз. Ата журтугъуз къайдады?

– Ата-бабаларымы жеринде. Мени элим Кёнделенди. Ачыкъ айтайым: аны бек сюеме. Анда кёп жууукъларыбыз  да жашайдыла, Аллах алагъа саулукъ, насып берсин. Битеу да тау элле багъалыдыла манга, алай Кёнделен энчиди. Бусагъатда Кенжедебиз. Мында да кёпдюле таулула.

– Жашла уа сизни бламы турадыла?

– Эки жашха да арбазыбызда юйле ишлегенбиз. Къызыбызны юйю да узакъда тюйюлдю. Абаданла сабийлерин, туудукъларын кёрюрге сюедиле, ала да аппаланы, ынналаны къатларында ёсселе игиди. Бизни ата-бабаларыбыз бошдан жашамагъандыла бир бирлерини къатларында. Эки жашны, къызны да сабийлери бир юйнюкюлеча ёседиле, мен анга  бек къууанама. 

Хар уллайгъан адамны кюню къууанчдан толлукъду сабийлерин-туудукъларын кёрсе. Аны бла бирге, ыннаны бла аппаны жылыулары балачыкълагъа кюч-къарыу береди. Юйюрде къалай эсе да, халкъда да алайды. Бир бирибизге билеклик этсек, болушсакъ, айнырыкъбыз, алгъа атларыкъбыз. 

– «Заман» газетни уа аламысыз, окъуймусуз?

– Кёнделенде школда окъугъанымда, дерследен сора юйге чабып келиучю эдим: «Коммунизмге жол» газетни окъургъа. Хау, бусагъатда телевизор да, телефонларыбызда Интернет да бардыла, алай кесибизни тилибизде чыкъгъан газетибизни, тюз сабийлигимдеча, окъугъанлай турама. Сабийлерим да, туудукъларым да малкъар тилде сёлешедиле. Мен аппама, энди акъыл сёз айтыргъа да эркинлигим барды, жаш тёлюню тилибизни сакъларгъа чакъырама. 

Ушагъыбызны хайырланып, почтачыланы алгъышларгъа сюеме, мамырлыкъ, насып да тежейме.