Аналаны жууапсызлыкълары - сабийлерине заран

Боламыды аллай зат: сабий барды, документлери уа жокъду?  Болады. Шёндюгю дунияда кёп ата-анала  жууаплылыкъ дегенни билирге сюймейдиле. Юйюр жашау а бек алгъа  ол сезимле бла байламлыды.

Нальчик шахарны  администрациясыны ЗАГС бёлюмюню башчысы Валентина Шериева  быллай хапар айтханды. Бир тиширыу, эр киши бла жашап, сабий тапханды, аланы регистрациялары болмагъанды. Къагъанакъ къызчыгъын да алып, тиширыу Москвагъа кетгенди. Анда Нальчикден баргъан бир башха тиширыу бла фатарда жашагъанды. Кюнлени биринде бу ана, сабийине къарагъандан эригип, эрттенликде кетгенди да, къайтмай къалгъанды.

Ол башха тиширыу сау ыйыкъны сакълагъанды аны, излерге да  кюрешгенди, къызчыкъны да  апчытмагъанды. Алай анга да ишге чыгъаргъа керек эди, биреуню сабийине къарап турургъа жокъ эди онгу. Ол Нальчикде къызчыкъны атасына бла  ыннасына сёлешгенди. Баргъандыла была Москвагъа, тогъузайлыкъ сабийчиклерин юйлерине келтиргендиле. Алай бюгюнлюкде бу балачыкъны туугъанына шагъатлыкъ этген къагъыты жокъду. Нек? Анасы роддомда берилген справка бла ЗАГС-ха барып, ол къагъытны алыргъа керек  эди. Алмагъанды.

Туугъанына шагъатлыкъ этген къагъыт  болмаса, страховой полис да берилмейди. Бюгюнлюкде ынна туудукъчугъу ауругъан сайын таныш врачына ахча берип къаратады. Энди атасы ол тиширыу бла ЗАГС-да регистрациялары болмагъаны ючюн  генетический экспертиза этерге керекди. Сора роддомдан справканы дубликатын алса, андан сора свидетельство берилликди.   Бусагъатда уа битеу бу процедурала этилгинчи къызчыкъ Сабий  юйде турлукъду.

Нальчик шахарны администрациясыны ЗАГС бёлюмюню баш специалисти-юристи Эздекланы Аслан айтханнга кёре, быллай жууапсыз аналаны, аталаны хаталарындан сабийлени эркинликлерине уллу заран тюшеди. Бир тиширыу, къызы туугъанда, ЗАГС-да шагъатлыкъ къагъыт алмай, танышларыны хайырлары бла аны сабий садха жюрютгенди, школда да окъутханды.  

Ол фахмулу сабий болгъаны себепли, олимпиадада хорлап, университетге киргенди. Диплом алыргъа заман жетгенде уа, къызны не паспорту, не туугъанына  шагъатлыкъ этген къагъыты болмагъаны ачыкъланнганды. Законнга кёре, паспорту болмагъан адам диплом алалмайды. Сюйсе-сюймесе да, бу уллу кёллю тиширыу сабийини документлерин мардагъа келтиргенди.

Жашауда хар  ахшылыкъ ючюн хакъ тёленеди. Тиширыугъа дунияда бек уллу игилик, насып да сабийди. Бу саугъа ючюн хакъ барды: балагъа къуллукъ этиу. Быстырын жуугъандан, ашатхандан  башлап сабийни документлерине дери жууаплы ата-аналадыла. Насыпха, кёпле  юйюрлеринде жашауларыны магъаналарын кёредиле. Аланы хар кюнлерин жууукъ адамларына сюймеклик жарытады. Бирге жашагъанла бир бирлерине билеклик этедиле, ол а шёндюгю дунияда уллу магъананы тутады. Алай оюлгъан, чачылгъан юйюрле да бек кёпдюле бюгюнлюкде.

Бир къуллукъчу: «Къаллай бир интернат ишленсе да республикада, ала сабийледен толлукъдула»,-деген эди. Ала  ючюн жууаплы болургъа сюймегенле кёпдюле. Хау, аланы арасында  саусузла да бардыла, алай  асламысы ичгичиле, наркоманла, ишлемей жашаргъа умут этгенледиле. Ала сабийлеге къырал къараргъа борчлу сунадыла. Тюз сунадыла, борчлуду. Алай бек алгъа  ата-ана борчлуду.

Юйюрню институту оюлса, жашау боллукъ тюйюлдю. Ана капитал кючлендирдими юйюрню? Хау, хал  бир кесек игиге айланнганды. Бай регионла сабийлени интернатладан алып ёсдюргенлеге уллу хакъ тёлейдиле. 

Жарсыугъа, бизни республикабызда аллай  онгла жокъдула. Болсада интернатланы саны Россейде азайып баргъаны  къууандырады. Энди ата-анала жууаплы болурча амал къуралса эди… Алай бу иш буйрукъла бла толмазлыкъ сунама.