Ийман бла уялыу бирдиле, тенгдиле, ала нёгерледиле

Герпегежни иймамы Бёзюланы Хаким хажи уяла билиуню, аны исламда жерини юслеринден айтады:

- Динибизни эм уллу, магъаналы ышанларындан бири уяла билиудю десек,  ётюрюк айтырыкъ тюйюлбюз. Ол болса, ийманыбыз барды, ансыз динибиз, намысыбыз, къылыгъыбыз  да жокъну орунундадыла.  Мухаммад файгъамбарны, Аллахны саламы анга болсун, сёзлери анга шагъатдыла: «Хар динни да бир ышаны барды. Исламны сыфаты  уа  уяла билиудю».

Динибизни  жангыз бу сёз бла ачыкъласакъ да тамамлыкъ этерикди.  Аллахуталадан уялгъан анга нёгер излерик тюйюлдю, жангыз да анга табынырыкъды. Олду бизни жаратхан, хар не да аны къолундады, бу дуниягъа аны буйругъу бла келгенбиз, хар бирибиз да аны аллына къайтырыкъбыз.

   Мухаммад файгъамбар, Аллахны саламы анга болсун, айтханды: «Ийман бла уялыу  бирдиле, тенгдиле. Ала нёгерледиле. Аладан бири кётюрюлсе, экинчиси да ёседи. Бири унутулса уа, башхасы да жокъ болады».  Башха хадисде уа былай айтылады: «Уялыу къуру ахшылыкъ бла келеди». Аны къалай ангыларгъа боллукъду? Уяла билиу адамны иги, аламат ышаныды.  

Былайда бир юлгю келтирирге сюеме. Исламны тарыхындан билгенибизча,  Мухаммад юй бийчеси Айшаны, Аллах анга ыразы болсун, отоуунда, аны къолунда ауушханды. Жатхан жеринде тапчанны бир жанына кетерип, къабыр къазып, файгъамбар алайда асыралгъанды. Айшаны атасы Абу Бакрны къабыры да алайдады.  

Айша айтханды, ала экиси басдырылгъан отоуума киргенимде, хиджабымы тешгенме.   Сора Омар жаралы болгъанында, аны да файгъамбарны къатында асырарларын тилегенди. Айша анга  да бергенди эркинлик.  Омар да отоуунда ахыр жер тапханында Айша анда хиджабын бир заманда да тешмегенди-Омардан уялгъандан! Кёремисиз, жер тюбюне тюшген, башын топуракъ басхан эр кишиге къаллай намыс этгенди ол!

Бизни шёндю адамларыбыз а билемидиле уяла? Ауаратларын жабамыдыла? Мени Аллахутала марайды, жууукъ жетмеген адамла сыфатымы, санларымы кёрлюкдюле, деген акъыл бармыды?

Фатима, Аллах анга ыразы болсун, ауруп жатып болгъанды, ол а файгъамбардан сора бир ненча айдан ауушханды. Аны  сахабаладан бири    кёре келеди. Ушакъны кезиуюнде  Фатима, ауушсам   кебинлеп, басхычха саллыкъсыз, алай  юсюме жабылгъан жабыу санларымы билдирликди деп уялама, дейди. 

 Сахаба анга амал этерге сёз берип,  басхычны  жанларын жабып, кюбюрге ушаш зат этдиргенди. Фатима анга: «Аллахутала сени айыбынгы букъдурсун, мени къалай букъдургъан эсенг»,- дегенди. Бу тёре арабда бюгюн-бюгеча да жюрюйдю.  

Шёндю тиширыуларыбыз а санларын, чырайларын букъдуруп чыгъамыдыла орамгъа? Уяла билиу деген къалгъанмыды? Тиширыуну юй башчысы, атасы, къарындашы аны тышына жалан жиберген заманда уяла билемидиле?

Файгъамбар айтханды: «Умметиме кечилликдиле гюняхлары, жангыз да ол этгенин ачыкъ, баям этмесе», - дегенди. Аллахутала бизни гюняхларыбызны букъдурады, башларын жабады,  биз а халкъны аллына чыгъып, ма былай этдим, алай сёлешдим,  жууап бердим деп, аны ачыкъ   санайбыз.   Ма ала кечиллик тюйюлдюле.   

Мухаммадха, Аллахны саламы анга болсун, сахабаларындан бири былай соргъанды: «Уялмакълыкъ – динденмиди?». «Ол барысы да динди»,- деп жууаплагъанды. Уялмакълыкъ болмагъан жерде ийман, бизни Жаратханнга табыныу, андан къоркъуу да жокъдула. Биз кереклисича уяла билсек,  къаллай бир ахшылыкъла къыллыкъ эдик!

Аллахутала  андан буюкъгъаныбыз, уяла билгенибиз, ийманыбыз, динибиз бла хар кюн да жашарча кюч-къарыу берсин.

Тикаланы Фатима жазып алгъанды.