Тукъумдан, ата-анадан келген хунер

Дунияда хар адамны жюреги сюйген, жаны кибик кёрген заты болмай къалмайды. Батчаланы  Аминатха уа ол – музыкады, аны фортепианосуду. Аминат Алиевна Нальчикде биринчи номерли Искусстволаны школуну директоруну окъуу иш жаны бла орунбасарыды.

Бу учрежденияда 38 жылны ичинде урунады эм сабийлени музыканы сейир дуниясы бла шагъырей этеди. Чертирге тийишлиди, ол школдан башха бир жерде да  ишлемегенди, аны урунуу  китапчыгъында жаланда  бир жазыу барды.

Сабийлик муратлары

Баям, сабийге, неге да болсун, бир  затха сюймеклик къан бла да бериле болур. Батчаланы юйюрню юсюнден айтсакъ, аналары Нюра къобузчу болгъанды. Къашхатауда, къоншу элледе да аны кёпле чакъыргъандыла тойларына. Ол кеси да Балаланы Омарны (кёп жылланы малкъар театрда ишлегенди) эм Османны (кесини тамсиллери бла белгилиди) туугъан эгечлериди.

Аминатны атасы да бек сюйгенди аны музыкагъа юйренирин. Алийни уа белгили жырчыбыз Беппайланы Сергей ёз киеую болгъанды. Ма  алай бла,  ала барысы да  бирге жыйылсала, Батчалада къонакъ алыу байрамгъа айланнганды. Къыз фортепианода согъуп, Сергей да жырлап.

Алай ары дери музыкагъа жолну анга аны биринчи устазы Валентина Самохвалова кёргюзтгенди. Ол Нальчикден  жюрюй эди Къашхатаугъа  сабийлени окъутургъа. Элде музыка школгъа уа гитче къызчыкъ Мокъаланы Иссаны хайырындан тюшгенди. Аминат кесини устазларыны юсюнден былай айтады:

- Мокъа улугъа бек ыразыма. Ол кюрешмесе эди, бизни районда аллай бир адам окъурукъ тюйюл эди музыка жаны бла. Исса Юсюпович къурагъан концертлени бюгюн да унутмайма. Биз, сабийле, анга Шопен деп да атагъан эдик. Алай аны масхара этип угъай,  аны музыканы сюйгенине, билгенине эм  бизни бла къаты кюрешгенине сейир этип.

Валентина Васильевнагъа уа артда музыка училищеге киргенимде тюбейме. Ол анда экзамен комиссияны къауумунда болгъаны манга бек хычыуун кёрюннген эди. Нек дегенде юйюр къурагъаны себепли энди бизни элге ишге жюрюмей эди.

Ол кезиуде сабийлеге музыка инструментни сатып алып къойгъан да тынч болмагъанды. Аминатны, бирсилени да  жокъ эди юйде согъарча фортепианолары. Атасы аны анга жетинчи классда болгъанында саугъа этгенди. Ары дери уа Мокъа улу музыка школда инструментле бла алагъа сюйгенлерича бир юйренирге онг бергенди.

Жаш тёлюню музыкагъа тюшюндюре

Огъарыда сагъыннганбыз, музыкагъа сюймеклик къызгъа юйюрден келгенин. Аны  себепли школну тауусханында, аны жолу белгили эди. Нальчикде училищеде окъугъан кезиуюнде ол эм кючлю педагогланы къолларына тюшгенин да айтады. Вадим Жёлтиков бла Леонид Шпильберг, экиси да белгили пианистле, билимлерин жаш тёлюден аямагъандыла. Аминат а фортепиано классны тауусуп, анда согъаргъа юйреннген  болуп, районда биринчи таулу къызды.

Къыркъ жыл чакълы заманны ичинде ол кёп сабийни музыканы жолуна сала келеди. Бек биринчи окъуучусу Жаболаны Залинаны да унутмайды. Бюгюн  бу школгъа жюрюгенлени араларында эгешчикле Мисирланы Назифаны бла Джамиляны, Байсыланы Арнеланы, Джамиляны, Камилланы, Аппайланы Аиданы, къобузда  согъаргъа жюрюген къарындашла  Элеккуланы Рамазанны бла Магометни, Къазийланы Амирханны белгилейди. Рамазан республика даражалы конкурсда ючюнчю жерге тийишли болгъанды. Амирхан да  Сочиде халкъла аралы эришиуде хорлагъанды. Жашланы устазлары Анджела Сокуровады.

Немис тилни сюеди

Алай а директорну орунбасарын таулу сабийчиклени школгъа аз жюрюгенлери жарсытады. Ала искусствогъа, культурагъа  юйренселе, бир заманда да осал къылыкъгъа хорлатмазлыкъларына толу ийнанады. «Барысы да  профессионал музыкантла, художникле болуп да бармазла. Алай аланы жашаугъа кёз къарамлары башха тюрлю болады.

Билемисиз, коллективибизден чыгъып, бир жерге барсам, арып, къыйналгъан этеме. Культурадан кенг болгъан адамланы ангылаялмайма», - дейди ушакъ нёгерим. Ол таулу халкъда солуй  билгенлени  кёп болмагъанларыны юсюнден айта, алай бла адамла кеслерин бек къыйнагъанларына  да жарсыйды.

Музыкадан сора, аны жюрегинде дагъыда бир затха сюймеклиги болгъанды – немис тилге. Ишлей тургъанына да къарамай, ол кесини сабийлик умутларын толтурургъа ашыкъгъанды. КъМКъУ-ну роман-герман тилле факультетине окъургъа кирип, аны жетишимли тауусханды. Бу предметден элде биринчи устазы Лидия Бахман, Хоханаланы келинлери болгъанды. Шёндю да Аминат немис тилде жырлагъа тынгыларгъа, фильмлеге къараргъа бек сюеди.

Юйюр - неден да багъалы

Бюгюннгю тиширыу уллу, ариу,  адепли юйюрню анасы болургъа керекди, дейди ол. Аны сабийлери бар эселе, аслам заманын алагъа бёлюрге да тийишлиди. Юйюрню биринчи жерге салып, башха жумушланы анга кёре тамамларгъа. Алай а, ишге жюрюмей, юйде олтургъанны да тюзге санамайды ушакъ нёгерим. Тиширыу жамауатха чыкъса, бир жерде урунса, аны культурасы да бийик болады, сабийлени да анга кёре ариу ниетде, адеплиле этип ёсдюрлюкдю деп ийнанады.

Ол, Халкъла аралы конференциялагъа къатыша, Искусстволаны школларын кружоклагъа айландырып къоюуну огъурамагъанын ангылатады. Культура тамблагъы кюнню мурдору болгъанына толу ийнанады. Уллу юйюр бирге жыйылса, ала уа тёрт эгеч бла бир къарындаш боладыла, сексенден атлагъан аталарын ийнакълайдыла. Аминат а ол саугъалагъан фортепианода аны сюйген макъамларын согъады.

Мокъаланы Зухура.
Поделиться: