Кавказ ючюн жигитча сермешгенди

Кавказ ючюн сермеш Уллу Ата журт урушда бек магъанылыладан бирине саналады, немислилени алгъа барыуларын тыяргъа онг бергенди, алай бла уа саулай къазауатда болумну  тюрлендиргенди. Ол 1942 жылда июльда башланып, 1943 жылда октябрьде бошалгъанды. Анга кёп таулу жашла да къатышып, «Кавказны къоруулагъаны ючюн» майдалгъа тийишли болгъандыла.

Аладан бири Атмырзаланы Махмутну жашы Магометди. Алай аны урушда къадары кёпледен энчи болгъанды. «Кавказны къоруулагъаны ючюн» майдалны ол кеси алалмай къалгъанды. Аны юсюнден указ чыгъарылып, 76 жылдан сора майдал фронтчуну жууукъларына берилгенди. Аны уа тинтиучюле Ахмед бла Диана Нахушевле табып, белгили этгендиле.

Табылгъан шартлагъа кёре, Магомет 1916 жылда туугъанды, къызыл аскерге Элбрусну военкоматындан 1941 жылда 1 сентябрьде алыннганды. 1942 жылда 28 январьдан башлап 1943 жылда  23 ноябрьге дери къызыу сермешлеге къатышханды. Шимал-Кавказ фронтну 68-чи мараучу тенгиз бригадасыны командирини 1943 жылда 30 апрельде чыгъарылгъан 06/н номерли буйругъу бла  «За боевые заслуги» майдал бла саугъаланнганды. Аны саугъалау къагъытында былай жазылыпды: «… Не къыйын кезиуде да, постун къоюп кетмегенди, бригаданы жашырын документлерин къаты сакълагъанды. Аны хайырындан аскер операцияланы кезиулеринде да ишни тохтаусуз бардырыргъа къолдан келгенди».

Къыргъыз СССР-ни Фрунзе областыны Иваново район военкоматыны 1947 жылда 31 октябрьден 77021-чи номерли донесениясына кёре, Атмырзаланы Магомет 1941 жылда ноябрьден башлап белгисиз тас болгъаннга саналгъанды. Башха документге – 303-чу Огъары Днепрли мараучу дивизияны штабыны ёлгенлени юсюнден 1943 жылда 21 декабрьден 024046-чы номерли билдириуюне кёре уа, 303-чу Огъары Днепрли мараучу дивизияны 845-чи мараучу полкуну пулемёт взводуну командири кичи лейтенант Атмырзаланы Махмутну жашы Магомет 1943 жылда 23 ноябрьде къазауатда жоюлгъанды. Биринчи асыралгъаны – УССР, Кировоград обл., Петровский р-н, Водяное эл (шёндю аскер къабырладыла).

Жарсыугъа, Атмырза улуну аты аскер къабырлада жазылып тюйюлдю (алада битеу да 2699 аскерчи асыралыпды, ол санда 1139-ну атлары белгилидиле, 1560-ны уа – угъай. КъМР-ни Эсгериу китабында уа (2015 жылда чыгъарылгъанды, 2-чи том, 337-чи бет) быллай шартла бардыла: Атмырзаланы Махмутну жашы Магомет, 1916 жылда туугъанды, таулуду, Кёнделенденди. Совет аскерге Элбрусну район военкоматындан чакъырылгъанды. Капитанды. 1945 жылда апрельде ёлгенди. Германияда асыралгъанды.

Тюзю уа былайды: Атмырзаланы Махмутну жашы Магомет, 1916 жылда туугъанды, таулуду, Кёнделенденди. Совет аскерге 1941 жылда 1 сентябрьде Элбрусну район военкоматындан чакъырылгъанды. Кичи лейтенантды. 1943 жылда 23 ноябрьде ёлгенди. Украинаны Кировоград областыны Петровский районуну Водяное элинде аскер къабырлада асыралгъанды.

Юсюпланы Галина.
Поделиться: