Къоркъуулу чечек жайылмазча

Россельхознадзорну Къабарты-Малкъар Республикада управлениясы ууакъ малла тутханлагъа, къойла эмда эчкиле жукъгъан чечек ауруу бек къоркъуулу болгъаныны юсюнден эсгереди. Ведомствода айтханларына кёре, быйыл Россей Федерацияда бу ауруу эки регионда ачыкъланады: Псков эмда Иванов областьлада. Былтыр а Москва, Тверь, Псков эмда Воронеж областьлада онюч шарт тохташдырылгъан эди. Насыпха, Къабарты-Малкъарны тийреси быллай чечек жаны бла къоркъуулугъа саналмайды. Управление бардыргъан тинтиуле анга шагъатлыкъ этедиле. Алай дагъыда аурууну юсюнден билсе уа игиди.

Къойланы эмда эчкилени чечеги деп вирус ауруугъа айтадыла. Анга жукъгъан малланы халлери осал болады. Солуулары къыйын айланады, бурунларындан, кёзлеринден мылы келеди, кёз башлары басады, терилери чапырады. Ауруу 3-14 кюнню ичинде кюч алады. Бек осалына кетсе, малланы ючден экиси къырыладыла.

Чечекни аны бла ауруп бошагъан малла жаядыла асламысында. Вирус мал аш, жюн, тюк, топуракъ, суу бла кёчеди, транспортну, оборудованияны юслеринде да сакъланады. Дагъыда аны къан ичген къурт-къумурсхала эмда губула да жаядыла. Уллу, гитче деп айырмайды ауруу. Къойланы бары да жугъаргъа боллукъдула анга. Бегирекда кюзде эмда къышда, иммунитетлери осалыракъ болгъан кезиуледе. Тышында уа вирус бир ненча айны жашайды, къоркъуулугъа саналып турады.

Специалистле айтханларыча, къойланы эмда эчкилени чечегинден тынгылы бакъгъан дарман бюгюнлюкде жокъду. Аны себепли ауругъан хайыуанланы ышанларына кёре багъадыла. Эм биринчиден мычымай башха малладан айырадыла, къургъакъ, жылы жерге кёчюредиле. Аш эмда таза суу бла жалчытадыла.

Мюлклеге, предприятиялагъа чечек келмез ючюн  алада профилактиканы тынгылы бардырыргъа керекди. Биринчиден малла тургъан орунланы тазалыкъда тутаргъа тийишлиди. Алагъа ветеринарла къарап турургъа керекдиле. Малланы жаланда тийишли документлери болгъанларын сатып алыргъа жарайды. Ауруу чыкъгъан болур деген ишеклик тууса уа,  ветеринар службагъа билдирирге керекди. Анга жугъаргъа болур деген хайыуанланы, башында айтылгъаныча, бир жанында тутаргъа керекди.

Бу аурууну къозгъалгъанын неда малла къырылып башлагъанын эслегенле мычымай республиканы ветеринар службасына неда Россельхознадзорну Управлениясына сёлешигиз. Экинчисини телефон номерлери ма быладыла: 8(8662) 77-82-49, 77-81-49.

Улбашланы Мурат хазырлагъанды.
Поделиться: