Сабий садмы, юймю?

Тау элледе да сабий садла ачылгъандыла. Алгъын аппалары эм ынналары, аталары эм аналары, эгечлери эм къарындашлары бла бирге ёсген сабийле энди къырал юйледе кечинедиле. Жаланда солуу кюнлери озады ёз юйлеринде. Ол игимиди огъесе  аманмыды? Аны юсюнден Нальчик шахарда алтмыш биринчи сабий садны юйретиучюсю Балаланы Эльмира бла ушакъ этгенбиз.

- Эльмира, сен оюм этгенден сабийни айныууна къайсы тап келеди: садикге жюрюсеми огъесе юйде турсамы?

-Россейли, ингилизли эм немисли алимлени айтыуларына кёре, ючжыллыкъ заманларына дери ынналарыны къолларында ёсген сабийле школ жашаугъа къыйналып тюзеледиле. Аны бла бирге уа яслилеге, сабий садлагъа жюрюген балала артда тенглерини араларында, жамауатда да буюкъмагъанлары да ачыкъланнганды. Ала харфланы эм тарихлени эслеринде иги тутадыла. Болсада абадан жууукъларыны араларында ёсген жашчыкъланы бла къызчыкъланы тиллери байыракъ болады, ала  тап сёлешедиле. Тинтиучюле жарашдыргъан законопроектге кёре, ынналагъа бла аппалагъа льготала эм экинчи билим берип, аланы школгъа дери жыл санлы сабийлени ёсдюрюуге эм юйретиуге къатышдырыргъа керекди деп, аллай оюм барды.

Мени оюмум а былайды: ыннала, аппала, ата – анала юйретгенни не садикле, не школла юйретмейдиле. Адеп-къылыкъгъа, миллет сезимге, ана тилибизге юйде аслам эс бурургъа керекди. Садикле, школла  уа кёпле юйретиу, окъутуу жаны бла да битеу ауурлукъну, билим бериу жаны бла жууаплыдыла. Алай пандемияны кезиую ачыкълагъаннга кёре, юйретиучюлени, устазланы юслерине атаргъа кюрешедиле. Ол терсди. Бек алгъа сабий ючюн атасы бла анасы жууаплыдыла.

   - Кертисин айтханда, юйде баланы эстетика жаны бла айнытхан да бек къыйынды. Сёз ючюн, сабий садлада классика музыка дерсле бардырадыла. Къайсы ана бла ата эталлыкъды ол ишни?

  - Музыка инструментлени согъуу эм музыка композициялагъа кёп тынгылау сабийлени окъууда жетишимлерин игилендирирге болушадыла. Ич дунияны байыкъландырыу школчуланы эслиликлерин кётюреди, ала иги окъуп эм терк санап башлайдыла.

Жарсыугъа, кеслерини музыкадан фахмуларын  сабийле  барысы да бирча иги айныталмайдыла. Былайда уа баш сылтаугъа юйюрлени асламысыны ырысхы жаны бла онгларыны къарыусузлугъун санайдыла алимле. Тынгылы музыкант болур ючюн, музыка школну бошагъандан сора колледжде эм институтда окъуйдула. Ол узун жолну ахырына жетер ючюн, кёп ахча керекди. Алай сабий садда музыканы сюймеген, аны эшитирге юйренмеген музыкант боллукъ тюйюлдю.

- Суратлау литератураны ангылауну юсюнден а не зат айталлыкъсыз? Ол садикде жылла бла байламлымыды?

 - Хар зат да  сабий саддан башланады. Биз жомакъла кёп окъуйбуз. Сёзню ариулугъун сезерге, эшитирге юйретебиз. Спектакльле да салынадыла. Шёндюгю дунияда  туудукъларына жомакъла, таурухла айтып тургъан ыннала, аппала жокъну чегиндедиле. Кёп жаш юйюрле эрттеден окъуна абаданладан айырылып, энчи жашап башлайдыла. Ала ишлегенлери себепли, сабийлери садиклеге жюрюйдюле.  Балачыкъланы асламысы биринчи назмуларын, жомакъларын, хапарларын ма бизде  эшитедиле. Аны хайырындан школда  суратлау литератураны тынч ангылайдыла. 

- Коронавирусну кезиуюнде сабийле тенглери бла ойнаргъа термиледиле, сиз а ишигизге тансыкъ болгъан болурсуз?

-Барыбызгъа да тынч заман тюйюлдю. Сабийлеге бек тансыкъ болгъанбыз. Хар зат да алгъын  ызгъа къайтыр деп ышанабыз.

Байсыланы Марзият.
Поделиться: