Ана тилни сюерге, аны сыйларгъа юйретиуню баш борчуна санап

  Белгили педагогладан бири Василий Сухомлинский былай жазгъанды: "Сабий ариулукъгъа тюшюне билмесе, аны жюреги къаты болады. Аллай затладан а хыличилик, хар затны да сындырыргъа, ояргъа хазырлыкъ тууады. Ма аны ючюн эди акъылбалыкъ болмагъанлагъа гитчеликлеринден окъуна тамашалыкъны ангылай билирге, кеслери этген ишге къарап къууаныргъа юйретгеним да".
   

-Сабийлени кёзлери не заманда да эм алгъа сейирсиндирген затлагъа илинедиле. Аны  эсге алып, кичи классланы окъуучулары бла тюрлю-тюрлю затладан стендле жарашдырыргъа, аланы терк-терк табийгъатха чыгъарып, жылны кезиулерини юсюнден хапар айтыргъа, белгили поэтлени, жазыучуланы аламатлыкъны юсюнден назмуларын, хапарларын окъургъа керекди,- дейди Чегем шахарны 3-чю номерли орта мектебини башланнган классларыны устазы Гыллыланы Сагъытны къызы Аминат да.

   Аны бла  биринчи кере  Къабарты-Малкъар къырал университетде бардырылгъан "Ананы бешик жыры" деген конкурсда танышханма. Ол,  окъуучуларын тёгерегине жыйып, залда къуралгъан кёрмючге къарап айлана эди. Тюзюн айтсам, бу устазны  мен ары дери да Къулийланы Къайсыннга жораланнган тюбешиуледе, ол санда   Нальчикде закийни эсгертмесини къатында, Чегемде Юйю-музейини арбазында да кёре-кёре тургъанма. Ол, ары жаланда таулу жашчыкъланы бла къызчыкъланы угъай,  къабартылыланы, оруслуланы да келтирип, поэтни назмуларын малкъар тилде ариу, шатык айтдырып тургъаны ючюн эс бургъанма мен анга.

    Ол сабийлени окъутханлы элли жылгъа жууукълашханды. Бийик категориялы устазны кёп грамоталары, саугъалары да бардыла.   Булунгучу къыз, школну бошагъанлай, КъМКъУ-ну тарых-филология факультетине киргенди. Анда билим алгъанындан сора уа, туугъан элине къайтып, сабийлени тарыхдан окъутуп тургъанды. Жашау жолу аны Чегем шахаргъа келтиргенинде уа, ол башланнган классланы  сайлайды.
 

   -Сёзсюз, биринчи заманлада гитчеле бла бир кесек къыйыныракъ эди. Аланы иги кесеги харфланы танымай келедиле. Хар бири бла энчи  ишлеген кюнлерим кёп болгъандыла. Арт жыллада уа алай тюйюлдю. Жашчыкъла бла къызчыкъла школгъа кёп билип келедиле.
   

 КъМКъУ-да къуралгъан кёрмючде уа ол окъутхан жашчыкъла, къызчыкъла ишлеген суратла да болгъандыла. Таукел айтыргъа боллукъма, ала кеслерине кёплени эслерин бургъандыла. Онбиржыллыкъ Камран Кенгерли жазгъан сюжет а къабыргъада тагъылгъан уллу баннерге юлгюча алыннганды.
 

   -Чегем шахарны 3-чю номерли орта школунда ишлерин билген, сюйген педагогла урунадыла. Аланы араларында Гыллыланы Аминат Сагидовнаны атын энчи чертип  айтырчады. Ол сынаулу устазды. Ишине жууаплы кёзден къарамайды. Бек башы уа - сабийлени сюеди, ала не жаны бла да билимли болур ючюн, къолундан келгенни аямайды. Аныча, окъуучуларын да алып, тюрлю-тюрлю конкурслагъа тебиреп къалаллыкъла алай кёп тюйюлдюле. Ол а  эринмейди, -дейди районну билим бериу  управлениясыны бёлюмюню малкъар тилден бла литературадан методика кабинетини башчысы Гузеланы Асият.
   

 Бюгюнлюкде жаш адамланы ана тилге сюймекликлерин ёсдюрюу,  сейирлерин къозгъау бютюн бек керек болуп тургъаны кишиге да жашырынлыкъ болмаз. Ма ол затлагъа  къуллукъ этеди, ма аны эсге алып юйретеди сабийлени  устаз Гыллыланы Аминат.

 

Холаланы Марзият.
Поделиться: