Кимни туудугъу болгъанын бир такъыйкъагъа да унутмайды

"Чынтты врач, саусузгъа  бакъгъандан сора да, анга жан аурутуп, кесини ёз адамынача къайгъырады. Мечиланы  Сагъытны къызы Люба да ма аллай докторду, огъурлу адамды», - ма быллай эм алагъа ушагъан жазыула Долинскде аллергиядан ауругъанлагъа бакъгъан больницаны китабында кёпдюле.

Ол бёлюмню таматасыды. Ол анда ишлеген бир талай жылны ичинде аягъы юсюне салгъан, жашаргъа кёллендиргенлени санап чыкъгъан къыйынды. Анга болушлукъ излеп, Къабарты-Малкъарны кёп районларындан угъай да, къоншу республикаладан да иги кесек адам келеди. Ма аллай шартладыла врачны бийик усталыгъыны шагъатлары.

Мектепде окъуна тенглеринден кёп жаны бла айырмалы эди. Аппасыча, назмула жазгъанды, окъуу юйню жамауат жашаууна тири къатышханды. Иги  окъугъанды, школну атындан математикадан, литературадан, ана тилден, химиядан, биологиядан район, шахар, республикалы олимпиадалагъа тири къатышып, биринчи жерлеге тийишли болгъанды. Аны «Артекге» солургъа да бош ийген болмазла. «Нек эсе да, сюймей эдим барыргъа, алай атам: «Аллай насып хар кимге да жетип къалмайды»,-деп кёллендиргенден сора тебиреген эдим»,- деп эсгереди Люба.

Мечиланы Кязимни жашы Сагъытны юйюрюнде беш сабий бар эди. Ала, ол санда Люба да, аппаларыны  атына бир тюрлю жаны бла кир къондурмазгъа деген ниет бла ёсгендиле.

-Къарындашларым окъуна да гитче заманларында,  тенглерича, хыпыярлыкъ  этмегендиле. Бир кесек хыли этсек, анабыз: «Айып тюйюлмюдю, аппагъызны атына, тукъумуна шупха тюшюрюрге. Ол алай бош адам тюйюл эди да», -деп уялтыучу эди. Атабызны эгечи Шапий а: «Сиз кимни туудукълары болгъаныгъызны унутмагъыз»,-деп эсгертгенлей тургъанды»,-дейди Люба.

Кёпле аланы Кязимни туудукълары  болгъанлары ючюн жашаулары да тынч, сыйдам  болгъан суннгандыла. Нечик жангыла эдиле ала. «Атам онбеш жылны  Красноярск крайда сюргюнде тургъанды.Анабыз кеси ёсдюргенди бизни, бир кишини къолуна къаратмай. Болсада биз атабызны бек сюйгенбиз. Ол бизни кесине къысып, уппа этип, бек къубултуучу эди. Анабыз а аллай затла этерге уялгъанды.

Атам бла тенг къызым блача сёлешгенме, ол мени ангылай эди. Бусагъатда да жюрегим бир затдан къыйналгъан  кюнюмде аны суратын алып, жарсыууму айтсам, жюрегиме хошлукъ келеди»,-дейди Люба.

Къыз гитче эди, атасы бети кёбюп ауругъанда. Аны алай кёрген Люба, жиляп, кесин тыялмайды. Атасы уа: «Къоркъма, ёллюк тюйюлме, сиз гитчечиклесиз да алыкъа»-, деп, аны  шошайтхан эди. «Ол манга хар жаны бла да таянчакълыкъ этгенди. Школда окъугъанымда, манга Америкагъа барыргъа жол чыгъады. Анам унамайды, атам а ыразылыкъ береди. «Къызынгы жер этегине къалай жибересе, сен сагъыш этемисе? - деп, тырман этеди анабыз.Алай атам айтхан болады»,-дейди Люба.

Кесини сабийлерин да ол ма атасыча юйретирге кюрешеди. Ала не къадар  кёп билирлерин, кёз къарамлары кенг болурларын, спорт бла кюреширлерин сюеди, аны ючюн къолундан келгенни да аямайды. «Сабий кеси да сагъыш эте, оюмлай билирге керекди. Бир кере жангылса, экинчиде бютюн тынгылы сагъыш этер да, ол халатны жибермез. Алагъа къысыулукъ этмейме, алай бошлап да къоймайма»,-дейди ана.

Люба юйюрюне бек сакъ болгъанын билеме,алай ишине да уллу кёллюлюк этмейди. Кече белинде, татлы жукълап тургъанлай, телефонуна больницадан сёлешселе,олсагъат машинасына олтуруп жетгенин эшите-эшите тургъанма. «Ишибиз къыйынды, алай мен бир такъыйкъагъа да сокъуранмайма аны сайлагъаныма. Анамы эгечини баш иеси ётмек биширген заводда ишлегенди. Аны уа акъ къалпагъы, халаты да болгъанды. Бир жол ол бизге келгенинде,  мен, аны къалпагъын, халатын да кийип, бир отоудан башхасына кире, къууанып: «Уллу болсам, врач боллукъма»,- деп, айлана эдим. Школда да билегими юсюнде къызыл жору бла акъ журунну къысып айланыргъа бек сюйгенме»,-дейди Люба.

Ол университетибизни медицина факультетин бошай туруб а, Хутуйланы  Светлана Ханафиевна аны кеси бла ишлерге чакъыргъан эди, илму ишни темасын да ол  бергенди. «Диссертациям   психология бла байламлыды. Аны себепли мен америкалы жазыучу, психолог Ева Бутну китабын кёз аллымдан кетермейме. Ол ишимде кёп жаны бла болушлукъ этеди»,-деп къошады Люба.

Назмула жазгъаныны юсюнден сагъыннганымда уа, ол былай хапар айтды: «Школда тюрлю-тюрлю байрамлагъа ингирле къурай эдик. Мен а  алагъа тёрт тизгинли чыгъармала хазырлаучу эдим. Бир жол а бизге Тёппеланы Алим келеди. Андан сора ол мени Кязим аппамы юсюнден бериуге къатышыргъа телевидениягъа  чакъыргъан эди. Назмуланы орус тилде жаза эдим. Ала бла олимпиадагъа да барама,анда биринчи жер алама. Андан сора жаш семинарларлагъа да жюрюп башлайма.

Бир конкурсха уа малкъар тилде назмула керек эдиле. Аны бир кечеге жазып чыгъама. Жюрини къауумуна Зумакъулланы Танзиля, Моттайланы Светлана, дагъыда башха белгили поэтле кире эдиле. Бу тиширыула экиси да манга Аллах кибик эдиле. Ала мен хазырланлагъа бийик багъа бередиле», - деп эсгереди Люба.
Алай кюнлени биринде ол жазгъанын къойгъанды,аман тиллини хатасындан. Кезиулю семинар-конкурсда аны биягъы махтайдыла, биреу а, ол кеси да назмула жазаргъа кюреше эди, зарланыпмы, башха сылтау бламы: «Не махтап турасыз муну,  Кязимни туудугъу болгъаны ючюн анга кёзбау этесиз»,-дейди.

Андан сора ол къолуна къалам алмагъанды. «Ал кезиуледе ол адамны телевизорда кёрсем окъуна, кёлюм аман эте эди, алай артдан-артха анга ачыуум селейе баргъанды. Бюгюнлюкде уа, ким биледи, ол тюз окъунамы этген болур, деригим келеди. Мени Москвагъа Горький атлы Литература институтха окъургъа жибере эдиле, юйдегиле да анга ыразы эдиле, кесим а врач болургъа сюйгенме»,-дейди Люба.

Бусагъатда Мечиланы къыз кюн сайын отуздан артыкъ саусузгъа багъады. Къыйын иши болгъанлыкъгъа, сабийле да ёсдюргенликге, жамауат ишден да артха турмайды. «Къайсыннга жюз атлам» деген фондха башчылыкъ этеди. Ол а, белгилисича, республикада уллу иш бардырады.