Жалгъан ахчаланы саны азайгъанды

Былтыр бизни республикада буруннгу жылдан эсе 15 процентге аз жалгъан ахча табылгъанды. РФ-ни Ара Банкыны КъМР-де бёлюмюнден билдиргенлерине кёре, ол санда онтогъузу бирминглик къагъыт ахчала, онжетиси – бешминглик, ючюсю – экиминг сомлукъла эдиле эмда бири уа беш жюз сом эдиле.

Россейни Банкыны къагъыт ахчаларыны юслеринде бир ненча къоруулау белгилери бардыла. Аланы энчи техниканы да хайырланмай кёрюрге боллукъду. Ала ма быладыла: энчи халы, ууакъ тешикчикле эмда «суулу» белги, къол бла тийгенде, сезилген жазыула, кюн жарыкъда кёрюннген жашырын суратла. Банкны сайтында «Наличное денежное обращение» (https://www.cbr.ru/cash_circulation/) бёлюмде, ахчаланы керти болгъанларын кёргюзтген ышанларыны юсюнден толу информация басмаланады. Аны «Банкноты Банка России» (https://www.cbr.ru/cash_circulation/mobilnoe-prilozhenie/) деген приложенияда да табаргъа боллукъсуз.

Тыш къыраллы паспорт багъаракъ боллукъду

Быйыл биринчи июльдан сора тыш къыраллы паспортну биометрия тюрлюсюн жарашдырыр ючюн алты минг сом тёлерге тюшерикди. Ол тамата тёлюге тохташырыкъ багъады, сабийлеге уа ол 3 минг сом боллукъду, дегендиле КъМР-де МФЦ-да.

Биометрия паспортла 2006 жылда берип башланнгандыла. Аны алгъыннгы тюрлюсюнден башхалыкълары быладыла: болжалы он жылды, анда адамны бармакъ ызлары бардыла. Быллай документге суратха МВД-да неда «Мои документы» арада тюшерге боллукъду. Бу жумуш бла байламлы сорууу болгъан 8-800-100-32-82 номер бла сёлешсин.

Пенсияланы бир тюрлюлери ёсерикдиле

Къабарты-Малкъарда МФЦ-дан билдиргенлерине кёре, абаданлагъа, сакъатлагъа эмда къарар адамы болмай къалгъан инсанлагъа пенсияла быйыл биринчи апрельде 7,5 процентге уллуракъ боллукъдула.

- Сакъат сабийле эмда сабийликден бери биринчи къауум сакъатлыкъда тургъанлагъа 1287,59 сом къошарыкъдыла; ала 18455,42 сом аллыкъдыла.

- Биринчи къауум сакъатлагъа, сабийликден бери экинчи къауум сакъатлыкъда тургъанлагъа, ата-анасыз къалгъан неда ёлген ёксюз ананы 18 жыллары толмагъан (очно окъуй эселе – 23 жыллары) сабийлеге, атасы бла анасы ким болгъанлары белгисиз болгъан сабийлеге 1073 сом къошуп, 15379,73 сом тёлеп башларыкъдыла.

- Стажлары неда энчи пенсия коэффициентлери жетмей, страховой пенсия алыргъа эркинликлери болмай, пенсиягъа абадан болуп чыкъгъанлагъа, экинчи къауум сакъатлагъа (сабийликден бери ол халли болгъанла саналмайдыла), 18 жыллары, очно окъуй эселе уа – 23 жыллары толмагъан, кеслери да ата-аналарыны биринден ёксюз къалгъан сабийлеге, Шималда аз санлы халкъланы адамларына (тиширыуларына – 50, эр кишилерине уа – 55 жылдан сора) 536,15 сом къошуп, тёлеуню 7689,48 сомгъа жетдирликдиле.

- Ючюнчю къауум сакъатлагъа 456,03 сом къошарыкъдыла; ала 6536,41 сом алып башларыкъдыла.

Абаданлыкъ бла байламлы страховой пенсияла уа быйыл биринчи январьда 7,5 процентге ёсген эдиле. Келир айда алагъа къошарыкъ тюйюлдюле.