Заманны излеми, огъесе …

Репетиторлагъа асламында медицина факультетге кирирге сюйгенле жюрюгенлери эсимдеди. Арт 15 жылда ол болум тюрленнгенди. Энди къошакъ билим алыр ючюн ата-анала сабийлерин 1 классдан башлап жюрютедиле. Бу болум кёплеге керексиз да кёрюнеди, ачыуландырады. Нек дегенде, аланы оюмларына кёре, устазла быллай хал бла ахча ишлерге тюзелип, дерслени тийишли даражада бермейдиле. Башхала уа аны кереклиге санайдыла. Сёзсюз, бу сорууну юсюнде даулашла да асламдыла.

Ол себепден биз да кесибизни сорууубузну бардыргъанбыз. Ата-анала, устазла да аны сылтаулары неде болгъанларын ачыкълай, оюмларын билдиргендиле.

Балаланы Сафият (Мир п.)- КъМКъУ-ну преподаватели, химия илмуланы кандидаты:

- Мен эслегенден, арт жыллада школлада устазла битеу окъуучуланы кеслери юйреннген бир ыз бла окъутадыла. Чыгъармачылыкъ, оюмлай билиу  дегенча затладан керидиле шёндюгю тёлюню келечилери. Халкъ жаланда ЕГЭ къайгъылыды. Задачала бла китапчыкъла бла кюрешгенден сора башха затха эс бёлмейдиле. Бек къарыусузудула асламы. Кесигиз сагъыш этигиз, ала бизге 1-2 жылны репетиторлагъа тохтаусуз жюрюп тургъандан сора келедиле ол халда. Ала да сабийге теманы болушун ангылатыргъа кюрешмейдиле аз да. Былайда мен кесим окъутхан химияны юсюнден айтама.  Алгъын темаланы билип, алагъа кёре хазырлана эдиле. Шёндю ол зат чыртда жокъду. Бу ыз бла баргъан къадарда, билим бериу система жетишимли болур деп айталмайма.

 Сараккуланы Мадина (Бабугент эл), - Деппуланы Хакимни атын жюрютген школ-интернатны тарыхдан устазы:

- Сынам кёргюзтгеннге кёре, ЕГЭ-да  келген заданияла школ программада берилген бла чекленип къалмайды. Ол бизни бек жарсытады, сабийлени да апчытады. Бу халны эсге ала, ата-аналагъа сабийлерин репетиторлагъа жюрютюрге тюшеди. Энчи да тамата класслада болгъан кезиулеринде. Дагъыда бир-бир дерслеге ыйыкъгъа бир сагъат бёлюнеди школ программа бла. Ол а бек азды. Сабийден юй ишин да соруп, жангы теманы да ангылатыргъа кючден жетишеди заман. Белгиленнгенден артыкъ бир зат берир онгунг болмай къаласа.

Репетиторланы юслеринден айтханда да, багъаракъ тургъан игирек береди билим, деген оюм да жюрюйдю. Ол алай тюйюлдю. Дагъыда сабийни кесинден да кёп зат къалыргъа боллукъду. 

Багъатырланы Аслижан (Нальчик ш.) ана:

- Жарсыугъа, репетиторлукъ тёреге айланып къалгъанды. Устазла, мени заманымдача, билим берирге да артыкъ итинмейдиле аны бла байламлы. Шёндю къыз школну бошайды да, ингилиз тилден бла тарыхдан жюрюйбюз. Алагъа окъуна бир айгъа 24 минг сом кетеди. Ол бизни юйюр бюджетибизге бек къыйынды. Дерслени школда тийишлисича берселе, мен оюм этгенден, аллайгъа къаллыкъ тюйюл эдиле сабийле. ЕГЭ-ни берир ючюн нек быллай бир къайгъы болургъа керекди? Ол экзаменлеге школ программа жетиширге керекди. Хар айдан 24 минг тёлер онглары болмагъан а къаллай бир юйюр бардыла. Окъутуу процессге контроль болургъа керекди деп, сагъышым алайды. Устазла кеслерини борчларына жууаплы кёзден къараргъа борчлудула. Жарсыугъа, кёп дерслени бардырып да къыйналмайдыла.

Созайланы Жансурат (Шалушка эл) - Синергия Университетни тамата менеджери, психолог:

 - Репетиторлукъ ишни юсюнден, бек биринчиден, мен анача айтыргъа сюеме. Бюгюнлюкде сабийле 8 эм 10 классланы окъуучуларыдыла. Алагъа къошакъ билим тапдырыргъа кереклиси пандемияны кезиуюнде ачыкъланнган эди. Репетиторлагъа бир-эки дерсден жюрюйдюле 2020 жылдан башлап. Нек дегенде юйде туруп окъуу сынамыбыз ары дери жокъ эди эм бир кесек къыйыныракъ кёрюннген эди.

 Шёндю ата-анала ишлеринден айырылып сабийле бла дерсле этгенден эсе, ол жумушну тамамларыкъ адамлагъа тёлерге ыразыдыла. Ол санда мен да. Нек дегенде алай тынчыракъды.

Преподавательча кёз къарамым а ЕГЭ бла школну да бошап, бийик билим берген окъуу юйге кирир онг болгъаны себепли, излемле да ёсгендиле, деп оюмум алайды. Алай  репетиторсуз, кеслери алларына окъуп, бек бийик балла алгъан студентлени да билеме. Аны себепли, сабийни кесини итиниулюгюню магъанасы уллуду.

Ботталаны Зарема (Тырныаууз ш.), ана:

- Тамата къызым бюгюнлюкде студентди, экинчим а 9 классдады. Репетиторлукъну юсюнден айта, ол бек керекли затды деп, оюмум алайды. Нек? Сёз ючюн, таматам бла орус тилден эм ОГЭ-де бла ЕГЭ-де болуучу битеу предметледен жюрюй эдик. Кеси айырмалы окъугъанына да къарамай, репетиторла керек боллукъларын ангылай эдим. Ол экзаменледен чыкъгъанында да айта эди школ программада тюбемеген, болмагъан заданияла бар эдиле деп. Алай бла бирикдирилген къырал экзаменни ол 98 баллгъа бералгъанды.

Мени оюмум, сабий школда алгъан билимин бегитирге керекди. Устазны аллай онгу жокъду. Репетитор а аны къалайы къарыусузуракъ болгъанын ангылайды эм анга энчи эс бёледи.

Таппасханланы Аминат хазырлагъанды.
Поделиться: