Теплицаны тазалау эм хазырлау

Жаз башы келгени бла, бахчада теплицаны ишге хазырларгъа керекди. Ол жабылып тургъаны ючюн, ичинде ауруула, заранлы къурт-къумурсхала жайылыргъа боллукъдула. Ала болгъан жерде абери салсагъыз а тирлик дегенни юсюнден унутугъуз да къоюгъуз.

Биринчиден этиллик жумушла

Теплицаны къар эрип бошагъынчы окъуна хазырлап башласа игиди. Биринчиден тёгерегин тазаларгъа керекди. Алай этсегиз жер да терк къургъакъсырыкъды. Теплицаны ичинде да битеу керексиз затланы къырып, жуууп, къазып кетерирге керекди. Инструментлени, жиплени, былтырдан къалгъан къургъакъ битимлени да къурутугъуз. Бирле хансланы жер бла бирге къазып, семиртгич маталлы хайырланыргъа сюйюучюдюле, специалистле уа алай этерге чакъырмайды. Нек дегенде юслеринде былтырдан къалгъан ауруула сакъланыргъа боллукъдула. Дагъыда теплицаны ичине бираз къар тёксегиз хатасы боллукъ тюйюлдю. Ол эрип жерни мылы этерикди.

Конструкциягъа да кёз жетдиригиз

Теплица неден да этилип болсун, аны конструкциясына къараргъа керекди. Къышда бир-бир жерлери жарылыргъа, тешик болургъа боллукъдула. Алайларын жамагъыз, тот басхан жерлерин тазалап, ызы бла боягъыз. Андан сора уа дезинфекция этигиз. Бу жумушда багъыр купоросну хайырланса игиди. Теплица темирден угъай, агъачдан этилген эсе уа, тытыр сюртюгюз.

Ичинде биринчиден букъусун кетеригиз, ызы бла жылы суугъа сапын къошуп, аны бла жуууп чыгъыгъыз. Бытовой химияны (Белизна, Доместос) хайырланыргъа уа керекмейди, ол топуракъгъа тюшсе, битимлеге хата жетерикди.

Аланы барын да этгенден сора, ахырында марганцовка къошулгъан таза суу бла чайкъагъыз хар нени да.

Топуракъны алышыу

Аны кюзде да жарайды этерге. Специалистле теплицаны ичинде топуракъны 3-5 жылгъа бир кере алышыргъа чакъырадыла. Мында эки амал барды. Биринчисине кёре топуракъны он сантиметр теренине къазып кетередиле, ызы бла аллай бир жангысын жаядыла. Бек тозурап болса уа 20-30 сантиметрге къазаргъа тюшерикди. Аны кесин да артда бахчагъа жаймай, тышына чыгъарып тёгерге керекди.

…эм тазалау

Теплицаны ичинде жерни хар жыл сайын тазаларгъа керекди. Аны уа юч амалы барды:

- Температура. Сууукъ неда исси этип. Къышда бек сууукъ кюнледе теплицаны эшиклерин ачып къоюгъуз. Исси дегенде уа, жерге къайнар суу тёгерге керекди. Была экилери да топуракъны баш (жукъа) жанын микробладан тазалайдыла, теренине уа ётмейдиле. Алай дагъыда муну сайлагъан эсегиз, къайнар сууну тёкгенлей, жерни башын плёнка бла жабып, бир суткагъа къоюгъуз. Арта аны энтта да эки-юч кере этерге керекди.

- Химия. Жерге багъыр купорос неда тытыр жаядыла. Алай аланы мардасындан оздурмазгъа сакъ болургъа керекди. Багъыр жерде жыйыла кетип, битимлеге кёчерге боллукъду. Аны ючюн а бу амалны кюзде хайырланса игиди.

- Биология. Специалистле оюм этгенлерине кёре, бу амал эм къыйматлыды, жерге, анда ёсген аберилеге да хатасы жетмейди. Биопрепарат деп сау микроблары болгъан затлагъа айтадыла. Ала заранлы микробланы къырырча, хауа, жер да эм азындан 14 градус жылы болургъа керекдиле. Препаратны тёкгенден сора, жерни плёнка бла жабыгъыз.

Къазаргъа унутмагъыз

Тюз бахчаныча, теплицаны ичинде жерни да жаз башында тынгылы къазаргъа керекди. Ызы бла семиртгичледен да къошаргъа унутмагъыз. Не затла ёсдюрюрге умут эте эсегиз, алагъа тийишли тюрлюлерин. Заранлы грибок бар эсе, аны къырырча кюл неда агъач кёмюр чачыгъыз. Мешхут а бир жаны бла иги да болур, алай анда заранлы микробла бла жууала болургъа боллукъдула. Хайырындан эсе хатасы кёп болмаз ючюн, аны орунуна биогумус жайыгъыз.

Урлукъ сепгенде да сакъ болугъуз

Бирде урлукъ сепгенде, аны бла бирге жерге къадар тюрлю ауруу тюшерге боллукъду. Аланы къырырча фунгицид препаратланы хайырланыргъа тийишлиди. Аллай затла битимлени тамырларын къоруулайдыла, тирлик иги болуруна да себеплик этедиле.

Улбашланы Мурат хазырлагъанды.
Поделиться: