Битеу баш ауруула къан басым бла байламлыдыла

Къан тамырлада къанны басымы кётюрюлюу (гипертония) ауруу бир 15-20 жыл мындан алгъа асламында абадан тёлюде болуучусу эсибиздеди. Алай арт кезиуледе, бютюнда ковидден сора, ол жаш адамлада да терк-терк тюбеп башлагъанын кёребиз.

- Бу ауруудан къыйналгъанланы алгъадан да башлары терк-терк ауруй тебирейди. Алай анга ала артыкъ эс бёлмей къоядыла. Энчи да жаш адамла,- деп жарсыулу чертеди врач Афашокъаланы Лейля.

Ол айтханнга кёре, ызы бла адамны къолларыны бла аякъларыны бармакъларында къан иги жюрюмей, сууукъ боладыла, къаны башына чабады, иги жукълаялмайды, кёзюне ууакъ затчыкъла кёрюннгенча болады, терк окъуна арып къалады. Къан тамырлада къанны кётюрлюую бир кибик къаты тохташады, ол кезиулеге къан тамырлада склероз ауруугъа тартхан тюрлениуле башланадыла. Аурууну ол кезиую узакъгъа созулады. Ол андан ары къатыгъа айланы баргъанда, артерияланы - къан тамырланы ишлерини бузулуулары ишни бютюнда осалгъа айландырады:саусузну жюреги неда бюйреклери иги ишлемегенлери неда мыйсында къанны айланыуунда бузукълукъ болгъаны ачыкъланады.

 - Бек биринчиден, саусуз врач берген диетадан таймазгъа кюреширге керекди. Холестеринни ёсдюрген жаулу ашарыкъланы бла продуктланы кетерирге тийишлиди. Дагъыда жангы бишген гыржынны да не къадар аз ашаса керекди. Аны сухарьлагъа алышыргъа болады. Атеросклерозну къыйыннга айланырын тохтатырыкъ продуктла барысы да хайырлыдыла: сюзме, сютден этилген ашарыкъла (бегирекда мыстындау бла хуппеги), жумуртханы агъы, хобуста, къудору, бишген тууар эт, чабакъ, С витамини кёп болгъан продуктла, айлыкъ турма, жашил сохан, къара дугъум, лимон. Саусуз бу затланы барын да хайырланса, ол анга жаланда себеплик боллукъду, - дейди врач-терапевт.

    Дагъыда къан басымны тап халда тутуу бла байламлы кёп тюрлю амалла бардыла. Аладан бири халкъ медицинады. Саусуз ол амалланы билсе, хатасы боллукъ тюйюлдю.  Сёз ючюн сыгъылгъан чюгюндюр сууну эки стаканына гюлледен жыйылгъан  аллай бир балны къатышдырып, азыкъ ашардан 30 минут алгъа аны бир къашыгъын кюннге юч кере ичип турургъа керекди. Быллай багъыуну юч айны бардырадыла.

  Соханны сууу бла сарымсах да къанны кётюрюлюуюн тюшюрюуге иги болушадыла. Жангы жашил соханны уа кёбюрек ашаргъа керекди. Сарымсахны уа эки уллу башын эзип, анга 25 грамм аракъы къошуп, 12 сутканы тутхандан сора, азыкъ ашардан алгъа кюннге юч кере 20 тамычы ичерге боллукъду. Багъыу юч ыйыкъ бардырылады. Ол дарманны татыуун иги этер ючюн дугъума салып къайнатылгъан суудан къошадыла. Склерозну багъыуда ол бек хайырлыды.

   Башда чертгенибизча, ковидден сора гипертония бла жаш адамла да аслам къыйналып башлагъандыла. Кёпле больницалагъа да тюшгендиле. Аны себепли, врач айтханнга кёре, ала битеу буюрулгъан медицина излемлени толтуруп турургъа керекдиле.

- Ковидден багъыуладан сора адамланы къанлары къалыннга айланып къалгъанларын барыбыз да билебиз. Аны себепли, врачла тохташдыргъан дарманладан таймай, белгиленнген схема бла ичип турургъа керекди аланы. Уллу кёллю болуу аз да жарамайды, - дегенди ушагъыбызны ахырында врач.

Къасымланы Аминат.
Поделиться: