«ЖОЛГЪА ДА БИР АХЧАЧЫКЪ

БЕРСЕГИЗ А…»

 Чам халда

Былай къарай келсенг, тынгылай кетсенг, кёп сейирлик, къужур затла кёресе, эшитесе. Аланы бирлери къарнынг ауругъунчу кюлдюредиле, башхалары сагъыш этдиредиле, ючюнчюлери ючюн а уялыргъа тюшеди. Мен хапарын айтырыкъ иш да миллетибизге даража къошмайды. Аны окъугъанладан кёпле алай болур деп акъылларына да келтираллыкъ тюйюлдюле. Алай ол а, жарсыугъа, болгъан ишди.

   Аты белгили, алай тюйюл эсе да, кесин алай сундуруп айланнган, жашларыбыздан бири бир-эки нёгери бла къоншу республикагъа къонакъгъа барадыла. Анда алагъа жарыкъ тюбейдиле, не айтдыраса, бир бирге ал бермей, сыйлайдыла, къара къойла соядыла, адам сунуп, тёрге олтуртуп, базукну кемиртедиле, хар тюбеген жерде махтайдыла. Ол насыпсыз а, кесин керти да аллай адам сунуп, жюз граммла айтдыртхан сёзлеге ийнанып, къууанчы къартыкъгъа сыйынмай, башы тёгерек айланады, сер болады. Айтханын, къайтханын да билмейди. Къонакъбайла соргъан адамланы аманлайды, хар кимни сёзюн этеди, сёгеди. Барысы да аманла, жаланда олду иги. Къысхасы, къатын хапарланы къыздырады. Къонакъбайла аны ол тюрлю къылыгъын жаратмайдыла. Жашагъан жеринде да, къаугъала чыгъарып, тюйюш-уруш ачхандан башха иши болмагъанын ала билмейдиле.

– Къарнаш, тейри, сен сёкген адамланы биз да таныйбыз, алай, сен айтханча, осал къылыкъларын а кёрмегенбиз. Баям, кесинг къысха таныгъан тёгерегинге да жыйгъан осалланы юслеринден айта болурса, – деп, айып этдиле.

 Бизни жаш а, ол хакъсыз элпек тёгюлген шайтан суучукъдан тартханчыгъы татып, артыкъ аламат кёрмеген жангыз кёзюн да терк-терк къагъа, онг къолуну балам бармагъын чюелтип: «Мен ким болгъанымы билемисиз, мени бла алай сёлешмегиз, мени фахмума жетген жокъду, менича, акъыллы ким барды? Мен… мен… мен...», – деп, сандырагъанын чукугу тохтатды.

Къонакъбайла, бир бирлерине тюрслеп къарай: «Бу ичмесе да, артыкъ акъыллы болмаз, ичсе уа, бютюн тели болгъанын кёрдюк, мынга мындан ары къуяргъа жарамайды», – деген оюмгъа келдиле.

Тёртюнчю кюнню эрттенлигинде къонакъбайла къонакъланы ашыра чыкъдыла. Тау адетдеча, жолда ач болмагъыз деп, аш-суу салдыла, салам-къалам берип, машинагъа олтуртдула. Энди тебирей болурла деп, къолларын булгъай сюелип турсала, шофёрну жанына къоннган «айтхылыкъ» жашыбыз, башын женгил машинаны терезесинден тышына къаратып: «Жашла, жолгъа да бир ахчачыкъ узатсагъыз эди», – деди. Къайры кетди ол жарлыны ёхтемлиги!?

Къонакъбайла аны эшитгенлеринде, иги кесекге дери шум болуп, айтыр сёз тапмай сюелдиле. Машинадан а къол узатылып тура эди. Сора ашыргъанладан бири, эс жыйып, чам кибик этип: «Ант этдир, малкъарлы, энди уа оза болурмуса?» – дегенни айтып, хуржунуна узалды. «Юйретме, юйретсенг а, къуру этме» дегенлей, узатылып тургъан къолгъа бирмингсомлукъ къагъытны салды. Машина уа тургъан жеринден букъу этдирип, алгъа ташайды.

Бардыла ма аллайла, халкъ ючюн деп кёкюреклерин тюйюп, кеслери уа анга хата салгъандан, аны бетин жойгъандан бошамагъанла. Ма энди къоншу къонакъбайларыбыз да, къонакъларындан бири сёлешгенин кёргенлей, телефонну ёчюлтюп къоядыла.

Холаланы Марзият.
Поделиться: