Музыканы тарыхыны юсюнден дерсле

Фахмулу жашыбыз Россейни композиторларыны союзуну келечиси Малкъондуланы Ахмат озгъан жыллада аламат симфония чыгъармалары бла къууандыргъан эди. Бу кюнледе уа ол Искустволаны Шимал Кавказ къырал Институтну «Арт-Идея» арасында «KONCERTO GROSSO» деген лекция-презентация бардыргъанды.

Тюбешиуде ол кесини чыгъармаларын къалай келишдирип жазгъанын, башха тыш къыраллада, совет союзда жашагъан композиторланы жашауларыны, чыгъармачылыкъ жолларыны юсюнден да билдиргенди.

Огъарыда сагъынылгъан «KONCERTO GROSSO» жанр он жетинчи ёмюрде белгили болгъанын  айтханды. Ол тюрлю-тюрлю жанрла бирге къошулуп къуралгъанды, аны бла кёп белгили композиторла хайырланнганларын да билдиргенди. Аланы санында дуниягъа  белгили  Иоган Бах, Антонио Вивальди, Джордж Фридрих, Арканджело Корелли. Бу жанрны энчилиги-уа, анда кёп тюрлю музыка инструментле бла да хайырланадыла, алагъа хар бирине да макъам жазылады, аны себепли концертча барадырылгъанын айтханды. Ызы бла ол белгили инсанланы чыгъармаларыны юзюклери бла шагъырейлендиргенди.

Совет Союзда уа аллай жанр бла жазгъан, Альфред Шнитке болгъанды. Ол композитор жангы жанрла да къурагъанды. Дуниягъа белгили болуп, тыш къыраллада да концертле бергенди. Жарсыугъа атлары айтылгъан компомпозиторла Л. Бетховен, Г. Малер дагъыда башхала тогъузунчу симфонияны жазгъанларында дуниядан кетгендиле. А. Шнитке да ол санда болуп, тогъузунчу белгили чыгъармасын жаза тургъанында дуниядан кетгенди. Аны ызындан ол симфонияны битдирирге сюйген композитор да аны бошагъынчы ёлгенин да билдиргенди. Аны ючюн ол иш дуниягъа белгили болмай къалгъанды. Ызы бла Ахмат кесини чыгъармаларыны юсюнден да айтханды.  Аланы жазаргъа быллай белгили инсанланы ишлери бла кёлленнгенди.

Быллай лекцияланы хайыры бла уа адамла музыка бла танышадыла. Симфонияланы теренлигин, ариулугъун, неге жораланнганын да ангылаяладыла дейди ол. Ызы бла кеси жазгъан, В.Л. Собинов атлы Саратовну къырал консерваториясыны оркестри ойнагъан концерти бла шагъырейлендиргенди.

Жыйылыууну ахырында педагог, СКГИИ-ни музыканы тарыхны эм теориясыны доценти Марианна Шериева битеу келгенлени атындан Ахматха ыразылыгъын айтханды. Быллай тюбешиулени къонакъланы чакъырып терк -терк эте турургъа кереклисин, муну  хайыры бла адамланы музыка жаны билимлери ёсгенин да энчи чертгенди. Жаш композиторгъа иги иш башлагъанын айтып,  мындан ары да бардырып турурун тежегенди.

Темуккуланы Амина.
Поделиться: