Эсинге тюйрелген назму тизгинле

Жаш назмучу Гуртуланы Асланны «Струны моей души…» деген орус тилде чыкъгъан жыйымдыгъын эсгерирге сюеме материалда. Бюгюнлюкде ол китап кесини окъуучусун тапханды десем, жангыллыкъ да болмазма. Ары авторну башха-башха жыллада жазгъан жюзге жууукъ чыгъармасы киргенди, аланы хар бирини, тёредеча, энчи темасы, энчи жазылыу хаты, стилистикасы.

Алгъадан да айтыргъа тийишли болур, Гурту улу кесин поэтге санамайды, ол бийик ат энчилеге тийишлиди деп, алай сагъыш этеди. Алай жюрек излемлерин, итиниулерин, жарсыуларын, къууанчларын, сагъышларын къагъытха тюшюрмей а болалмайды.  Кёп зат сагъышландырады авторну, хар жашау болумда ол инсанны магъанасын, бютюнда уллу дунияда аны орунун ангыларгъа сюеди, итинеди.

Жыйымдыкъгъа  кирген «Несу ли людям я добро?» деген назмусу да биз айтхан затлагъа шагъатлыкъ этеди дерчады. Бу тизгинлеринде назмучу кесини адамлагъа хайыр тийдиралгъанына, огъурсузлукъгъа хорлатмай жашаргъа кючюн сакълаялгъанына бла къалгъанына сагъышланады.  Алып къарагъанда, быллай сагъышла жюрегин бийлеген инсанны ниети да, сёзсюз, тазады, ариуду дерге боллукъ болурбуз.

Саулай алып айтханда, жыйымдыкъ лирикалыды. Гуртуланы Аслан жашауну, урушну, шуёхлукъну, кертичиликни, сюймекликни, табийгъатны юслеринден оюмун туура этеди. Окъуучусуна жюрегини жашырын мюйюшюн  ача, ол былай дейди: Моя река, ты жизнь моя,//Моих безмолвных дней течение.// Слепые ливни и ветра// Во мне будили вдохновение.//

Илхам ол тасхалы, сёзле бла ангылатырча сезим тюйюлдю, аны къачан, кимге келлигин киши билмейди. Ол жолун жарытхан инсан керти да башхаладан энчирек бола болур деп сунама. Асланны таныгъаным себепли аны юсюнден бир къауум сёз айтырыгъым келеди. Тенгим бюгюнлюкде предпринимательлик иш бла кюрешеди.  Хау, ол иш баш кечиндирирге амалды, алай, оруслула айтханларыча, инсанны жаланда гыржын жашатмайды. Гурту улу чыгъармачылыкъны  багъалай билген, аны ангылагъан адамды, жюреги да тазады, сезими бийикди. Аны себепли чыгъармачылыкъ ишине ол энчи тёр жерни бёледи.

Сабийлигинден башлап  туугъан жерин, Ата журтун сыйлы кёргенди, аны шорха суулары, къалын агъачлары, бийик таулары жюрегини теренинде сакъланнганлай келедиле. Андан болур жашны альпинизмге тартылгъаны да, ол бир ненча кере Минги таугъа чыкъгъанды. Сёзге айтханда, тау тёппени башында да малкъар поэтлени назмуларын окъуп, патриот чакъырымлары бла байракъланы жайып къууандыргъанды бизни адамларыбызны.

Аслан кеси  кёп окъуйду, дуния поэзияны биледи, назмуланы кёлден къатлап да айтады. Алай эм сюйген поэтине уа ол кертилигин бир заманда да тас этмегенди, Къулийланы Къайсыннга. Анга жоралагъан тизгинлеринде энчи жюрек кётюрюлюулюкню эслерге да къыйын тюйюлдю: И восхитился мир твоим творениям,// И гордый флаг на пике всех вершин,// Народ твой не забудет гения,//Которого все звали: наш Кайсын!//

Сагъышла, ала жоргъа атла кибик, узакъ жоллагъа чыгъарадыла жазгъан адамны. Ол сагъышлагъа жюген салыргъа онг болурму биреуленде окъуна?! Баям, жаланда къолуна къалам алгъан жегаллыкъды сагъышын, оюмун, фикирин да, бир ызгъа салып, бир ызгъа тизип. Хау, биз бюгюн чыгъармачылыгъына эс бургъан жаш адам бу жолда алыкъа ал атламларын этгенди. Алай уллу жол гитче атламладан башланмаймыды. Асланны интернетде кесини энчи сайты барды. Анда назмучуну окъуучулары жюзле бла саналадыла, адамла окъугъандан сора да, оюмларын билдирирге бек сюедиле.

Ала барысы да ахшыдыла, алгъышла бла, ыразылыкъ бла бошаладыла. Ол а шёндюгю социальный сетьледе азыракъ тюбеген шартды. Былайда кесими жанымдан бир къошарыгъым а барды: мени бир кесек сейир этдирген неди десегиз, ол жарыкъ сёзлеге кесибизни адамларыбыз хазна къатышмайдыла, асламысы башха миллетлени келечилеридиле. Анстан  айтханымды, сагъышланыргъа керек болур былайда бир кесек.

Къалай-алай болса да, къагъытха тюшген сёз кёпге сакъланады, кёплени жюреклерин бийлейди. Гурту улуну «Дарите радость», «Успокойся, смертный», «Её последние слова», «Идущие на смерть», «Мой вечный город», «Почему мы одиноки?»  дегенча назмулары окъуучуну жюрек сезимлерин къозгъамай къоярыкъ тюйюлдюле. Былада автор жашауда тюбеген ишлени ётюрюксюз, омакъсыз айтып, ёз жанын къыйнагъан затланы кёзбаусуз, жашырынсыз, ачыкъ билдиргени кесине илешдирип къояды. Китап бла шагъырей болгъанланы араларында аны бла даулашырыкъ чыкъмаз.

Эсеплеп айтханда, Гуртуланы Асланны биринчи жыйымдыгъында назмулары  хычыуун сезимле туудуруп, эсинге тюйреледиле, бирде сагъышландыра, бирде кёлню кётюре, бирде мудахлыкъгъа бёлей. Биринчи атламлада болуучусуча, бир ненча чурум да жерлерин тапханлыкъгъа, ала авторну мындан арысында бийик поэзияны юлгюлерине жетерге бютюн итиндирген шартла боллукъларына толу ийнанама.