Адамлыкъны, тенгликни, тарыхыбызны да багъалап

Кавказны жазыучуларыны клубуну регион бёлюмюню бу кюнледе бардырылгъан жыйылыуу ахшы билдириуден башланнганды. Анга башчылыкъ этген жазыучу, журналист Османланы Хыйса биригиуге кёп жангы адамла къошулгъанларын, ала сейирлик чыгъармаларын келтиргенлерин айтханды.

Клубну келечиси Фарида Кудаева да алагъа къошулургъа сюйгенле аслам болгъанларын белгилегенди. «Бюгюнлюкде, къыйын политика болумда, биз барыбыз да бирге болгъаныбыз уллу жетишимди. Къаллай бир уланыбыз бусагъатда тынчлыкъ, ырахатлыкъ ючюн къазауат этеди. Аладан бири ёлюрден алгъа назмула окъугъан эди, аны билгенимде, жашауну, чыгъармачылыкъны да башха тюрсюнле бла кёрюп башлагъанма, къаллай кючю барды аны. Аллай кезиуледе тюшюнесе жазыучу къаллай бирге таза, ариу ниетли болургъа, кирли затладан кери турургъа итинирге кереклисин», - дегенди.

 Жигит аскерчилерибизге, мамырлыкъ ючюн жанларын аямагъан уланларыбызгъа Улбашланы Келлетни назмусуна Тамбийланы Къаспот, макъам салып, жыр этгенди. Анга келишдирилип алыннган ролик, ариу жыр жыйылгъанланы кёз жашларын келтирген эди.

Адабиятыбызны байыкъландырыугъа назмучу Абайланы Сакинат кесини юлюшюн къошханды – Шауаланы Даут хажини жашаууну эм чыгъармачылыгъыны юсюнден китап жазгъанды. Шауа улуну къадары тынч болмагъанды, алай кёп чурумлагъа къарамай, 19-чу ёмюрде жарыкъландырыу иш бла кюрешгенди, миллетини айныуу ючюн къыйын салгъанды.

Аны чыгъармачылыгъына жоралап, Сакинат быйыл илму-практика конференция да бардыргъанды. Абайланы Сакинат кеси да чыгъармачылыкъ бла кюрешеди, малкъар эм орус тилледе жазады, аны назмулары жангыдыла, энчидиле, устазлыкъ ишинде да ол фахмулу сабийлени излейди, аланы хунерлерин ачыкъларгъа, айнытыргъа итинеди.

Тауларыбызда Акътамакъ деген аууш барды. Анга аллай ат нек берилгенини юсюнден а Османланы Хыйсагъа 96-жыллыкъ акъсакъал хапарлагъанды. Аны айтханына тынгылап, барып, ол ауушну кеси да кёрюп, ол  «Акътамакъ» деген китабын жарашдыргъанды. Алай бла 18-19-чу ёмюрледе терк баргъан терен черек тау элни экиге бёлгенди, аны жагъасына тюшюп, къызла суу алгъандыла. Ала бла танышыргъа алайгъа жашла да келгендиле, кюнлени биринде ала танымагъан бир улан сыбызгъыда ойнагъанды, аны макъалары такъыйкъаны ичинде учундуруп, къанат битдиргендиле, олсагъатлай мудах да этгендиле.

Къызлагъа ол сейир кёрюнюп, ала аны ким болгъанын сурагъандыла. Жаш да Акътамакъны кёрюрге излегенин, аланы ауузда аны ариулугъуну юсюнден эшитип келгенин билдиргенди. Акътамакъ бла танышады, алай бла талай кюн да ётеди. Аны сюймеклигин сынар муратда, къыз черекден бери жанына ётерин тилейди, алайы уа терен.

Жаш аны билмегенди, суугъа секиргенди, алай толкъунла кючлю болуп, ол бери чыгъалмагъанды. Акътамакъ а, андан сора нёгер къызларындан да айырылып, терен къартлыкъгъа дери жагъагъа келип, аны атын тынч айтып тургъанды. Бюгюн да анда толмай къалгъан сюймекликни ауазы эшитилгенлей турады. Китап басмагъа жууукъ заманда чыгъарыкъды.

Жетишимлери бла Залина Лукожева да къууандыргъанды, быйыл ол клубха киргенди эм Россейни Жазыучуларыны союзуну майдалына да тийишли болгъанды. «Мен сабийлеге деп жазама, биринчи кесаматчыларым аладыла. Гитчеле жаратсала, чыгъармам зарфха алай урулады», - дегенди. Фатима Гидова да клубда жангы адамды, ол да 14 жылындан башлап сабийлеге китапла жазады. Тенгиз Маржохов а алгъа Москвада белгили болгъанды, назмуларын политикагъа, бола тургъан ишлеге, жюрегинде ыз къойгъан затлагъа жоралайды. Архитектор, суратчы Сарбашланы Азнор а кёрмючлери бла къууандыргъанды. Филология илмуланы доктору Светлана Алхасова уа Инна Кашежеваны юсюнден китап жарашдыргъанды.

Клубну келечилери «Мы горской песни два крыла» деген проектге да тири къатышхандыла, аны чегинде таулу окъуучуланы къабарты жазыучуланы чыгъармалары шагъырейлендиргендиле, къабарты сабийлени уа – малкъар жазыучуланы. Бу иш республиканы аслам школунда тамамланылгъанды, ачыкъ дерсле ётдюрюлгендиле. Жыйылыуда миллетле аралы ырахатлыкъны, ол неда бу халкъны келечисисе деп адамланы юлеширге жарамагъаныны юсюнден да айтылгъанды. Къарачай-Черкесден келген абазинли жазыучу Лариса Шебзухова белгилегенича, инсанны жашауунда шуёхлукъ, къоншунг бла жарашып жашау уллу магъананы тутады.

Эсгертиу: Кавказны жазыучуларыны клубу Гуртуланы Салихни башламчылыгъы бла 2012 жылда къуралгъанды, аны биринчи президенти Салих кеси болгъанды. Биринчи ол Нальчикде ачылгъанды, артда  округну шахарларында да аны бёлюмлери ишлеп башлагъандыла. Клубну баш мураты башха-башха регионлада, шахарлада жашагъан жазыучулагъа бир бирлери бла байламлыкъла жюрютюрге онг бериудю. Хар беш жылдан организацияны жангы президенти айырылады, алай бла аны арасы кезиу-кезиу хар шахаргъа кёчюрюледи. Жаш жазыучула да чыгъармаларын келип клубда кёргюзтюрге боллукъдула, ала тийишли кёрюлселе, артда аланы клубха аладыла. Гуртуланы Салих башчылыкъ этген кезиуде кавказлы жазыучуланы чыгъармалары бла газет, «Под тенью чинары» эм «Предчувствие» деген китапла басмаланнгандыла.