Талпыныулукъ ышанлары аны алгъа элтедиле

 Быйыл Къабарты-Малкъар къырал университетни колледжлерини бла институтларыны  башха-башха бёлюмлерин къызыл дипломлагъа бошагъанланы саны 600 чыкълы адам болгъанды. Аланы арасында уа «Ата журтлу филология»   ызны орус тил эмда битеулю тил билим бёлюмюню  магистратурасын жетишимли тауусхан Баразланы Танзиля да барды.

Алгъадан чертсек, бюгюнлюкде,  устаз усталыкъны даражасы бир кесек ёзгерген кезиуде, жаш адамла анга эс бургъанлары, аны бла къадарларын байламлы этерге  итиннгенлери ахшы шартды эмда хурметге тийишлиди. Баразланы къызлары да кесине педагогика бла байламлы усталыкъны сайлагъанладанды.

Ол Яникойда ёсгенди эмда мында Байсолтанланы  Алим атлы мектепни алтын майдалгъа бошагъанды. Алай эсе да, ол эм алгъа медицина ызны сайларгъа сюйюп, тогъузунчу классдан сора колледжге барыр умут да этеди. Болсада бир-эки баллы жетмей къалып, окъуугъа кирмей, артха школгъа къайтады.

Къызчыкъны жюреги къыйналып тургъанын эслеп, класс башчысы, ингилиз тилден устаз Байсолтанланы Лариса Ахматовна анга: «Танзиля, сен назмула да жазаса. Филология жаны бла ангылауунг игиди. Сагъыш этип, ол жанына эсинги бурурму эдинг? Колледжге кирмегенликге, жашау аны бла тауусулуп къалмайды»,-деп жапсаргъанды. Баям, адамны жашауунда аллай чакъланы-кимге тюберигинги, ким къаллай сёз айтырыны магъанасы да терен болады. Бюгюнлюкде Танзиля да сокъуранмайды устазына тынгылагъанына, аны насийхаты бла орус  тилни сайлагъанына.

Гитчелигинден да атасыны эгечи Тамара окъугъан жомакълагъа тынгыларгъа сюйгенди. Ол китапла уа сабийге алай ариу кёрюннгендиле! Алада сёзле къалай жазылгъанлары да, къайсы харфны ызындан къайсысы баргъаны  анга сейир эдиле. Аллай ышанла уа, айхай да, керти да чынтты филолог боллукълада тюбей болурла. Нек дегенде сабийликден да орус тилге эс буруп, ол дерсге школда да  бегирек сюйюп баргъанды.

Аны себепли артда мектепни бошагъанында Бир къырал экзаменлени бергенинде да абызырамагъанды. «Къолума къаламны алгъанымлай окъуна, аллай бир заманны хазырланып тургъан эсем, къалай жазаллыкъ тюйюлме да деп, битеу сагъышымы сынауну кесине бургъан эдим»,-деп хапарлайды. Орус тилден ЕГЭ-ге тюшюндюрген устазы Жолабланы  Мадина  Магометовнагъа ыразылыгъын да билдиреди. Аны хайыры бла орус тилден, бирси экзаменледен да бийик балла алып, алай бла майдалгъа тийишли болгъанын да ачыкълап, КъМКъУ-гъа бакалавриатны бюджет бёлюмюне тюшген эди.

Студент болгъан биринчи кезиуюнден окъуна, дерследе  иги окъугъанындан сора да, вузну жамауат ишине тири къатышханды. Волонтёр клубуну келечиси болуп,  ауругъан сабийлеге, къартлагъа саугъала бла баргъанланы, алагъа деп тюбешиуле къурагъанланы араларында болгъанды. Андан сора да, «Машук» форумлагъа волонтёрлукъ жаны бла дайым да къатышханлай тургъанды. Бакалавриатны да Танзиля къызыл дипломгъа бошагъанды. Аны таууса туруп, белгили алимибиз, филология илмуланы доктору Кучукланы Зухура Ахметовнаны илму башчылыгъында  диплом ишни да жазгъанды.

Ызы бла уа, бу теманы андан ары бардыра, магистратурада билимин ёсдюргенди. Белгилегенибизча,  аны да жетишимли бошагъанды. Окъугъан кезиуюнде,  Зухура Ахметовнадан сора да, филология илмуланы докторлары Башийланы  Светлана Къонакъбиевнадан, Мусукаланы Анжела Хамитовнадан юлгю алгъанын, аладан аслам затха тюшюннгенин да айтады. Аланы адамлыкъ ышанлары, окъуулулукълары ючюн да хурметлейди.

Хунерли къызчыкъ тёртюнчю курсда болгъанында окъуна, кеси билгенни башхалагъа юйрете, билим  бериуде ишлеп башлагъан эди. Бюгюнлюкде уа ол Нальчикде «Лингвист» атлы арада ёсюп келген жаш тёлюню орус тилни жашырынлыкъларына тюшюндюреди, андан сора да, аланы ОГЭ-лени жазаргъа юйретеди. Жай кезиуде мында дагъыда лагерь къуралгъан заманда жашлагъа  бла къызлагъа  жамауат аллына чыкъгъанларында буюкъмай, къалай шатык сёлеширге боллугъун ангылатады.

Филология илмуну юсюнден айта, бюгюнлюкде жашау тарихлеге бурулгъанча, асламысында компьютер технологияла хорлагъанча кёрюне эсе да, тил бла кюрешген адамла хар заманда да керек болгъанлай къаллыкъларын, алагъа хурмет да энчи болгъанын чертеди. Бу усталыкъны алгъанла бир заманда да ишсиз турмазлыкъларын, ала бюгюнлюкде жаланда устаз угъай, журналист, копирайтер, диктор да болаллыкъдыла, дейди. Жаш тёлю бусагъатда да филологиягъа эс бургъанын белгилей,  юлгюге кеслерини курсларын келтирип, бакалавриатны бошагъан онбеш адам барысы да школлагъа устазла болуп баргъанларын хапарлай, аны ахшы шартха санайды.

Кертиси бла да, ол тарихге къууанырчады. Нек дегенде бюгюнлюкде жаш адамла мектеплеге ишлерге барыргъа артыкъ итинмегенлерин барыбыз да билебиз. Дагъыда окъургъа талпыныуу болгъан жаш адам къайда да  окъуругъу, айныуну амалларын излериги баямды. Аны юсюнден Баразланы къызлары да чертеди.

- Универистет Россейде эм ахшы жюз окъуу юйню тизмесине киргени бошдан тюйюлдю. Ол хунерлилени айнытхан майданды, мында не жаны бла да билиминги, фахмунгу да ёсдюрюр онгла, амалла да асламдыла, жаланда аланы хайырлана билирге керекди ансы,-дейди ушакъ нёгерим кеси уа.

Андан сора да, жаш адамны жюрегинде бир мураты бар эсе, анга жетер ючюн тохтамай, эрикмей эмда эринмей кюреширге кереклисине да ийнанады. Усталыгъында алыкъа ол  ал атламларын эте эсе да, анга сабийле бла ишлеген хычыуунду. Аланы окъутургъа, кеси билгенни юйретирге сюеди. Ёсюп келгенлени жарыкъ кёллюлюклери, кёп затха юйренирге  излегенлери, не жаны бла да хунерлерин айнытыргъа угъай демегенлери да анга ишин сюйюп бардырыргъа кёл бередиле.

Белгилегенибизча, Танзиля бош заманында назмула да жазады. Андан тышында да, ол сурат ишлеуню жаратады. Алай эсе да, асламысында табийгъатны суратламайды. Ала анда адамны жашау философиясы бла байламлыдыла. Сурат ишлей, алай бла ол арыгъанын кетереди, кесини заманнга, дуниягъа да кёз къарамын ачыкълайды.

Ол алыкъа устазлыкъ жолунда ал атламларын этгенликге, Танзиляны окъуулулугъун, билимин кёпле эслегендиле. Айтханыбызча, сабийлени экзаменлеге да хазырлайды. Мындан арысында уа аны окъуучуларыны, жетишимлери бла айтылырына, хурметли педагогларыбызны санына кесини энчи ызы, хаты бла да къошулуруна биз да ышанабыз.

                                              

Трамланы Зухура.
Поделиться: