Таукелни къылыч кесмез

Малкъар халкъны ётгюр уланлары кёпдюле. Адамгъа жигитлик жыл саны бла къошулмайды, ол инсанны жюрегинде болады, керек кезиуде уа ишинде кёрюнеди. Аллай ётгюр жашларыбыздан бири Бёзюланы Хасанны жашы Магометди. Россейге арт кезиуледе кёп къужур ишлеге къажау сюелирге керек болгъанды. Бизни жигитибиз Магомет да биринчи кюнден бери Ата журтну къоруулау борчдан артха турмагъанлай, аскер къуллугъун тийишли толтургъанды.

Жыйырма жылында ол Москва областьда аскер къуллукъгъа чакъырылгъанды, анда окъуна контракт жазып къойгъанды. Украинада энчи аскер операция башланнганында, Курскда юйрениулени ётюп, ары баргъанды.

- Кёплерибиз ишни осаллыгъын къазауат болгъан жерге жууукълаша тебирегенибизде ангылагъан эдик. Бизге артиллерия от ачылгъанында, ишге къаты болургъа керегине тюшюннгенбиз. Окъланы атдыргъанлары да тохтамагъанлай, кюн да сууукъ болгъаны ючюн, биринчи эки ыйыкъ бек къыйын кезиуюбюз эди. Алай адам не затха да юйренип, мадар этерге амалла къурап къояды. Кесибизни къолгъа жыяргъа кереклисин ангылайбыз, бир айдан а нацистле тутуп тургъан эллени къорууларгъа тебирейбиз,- дейди таулу жаш. 

Магомет эм къыйын сермешле баргъан жерлеге тюшгенди. Алай, абызырамагъанлай, жигитлигин кёргюзтюп, биргесине болгъан нёгерлерине да билеклик этгени бла командирин да сейирсиндиргенди. Жашны батырлыгъын тамата энчи белгилеп, анга эм къыйын жумушланы ышаннганды. Юч айдан сора кёплени солургъа амалы болгъанлыкъгъа, ол беш айны аскер къуллугъун къыйматлы толтуруп, кёпле мараялмагъан коптерлени агъызып тургъанды.

 Таулу уланны кертичи, сёзюне ышанырча жаш болгъанын ангылап, штабны таматасы онбеш кюннге солургъа ашыргъанды. Жууукъларын тансыкълап, андан ары къуллугъун толтурургъа артха кетген эди. Экинчи баргъанында, Магометни андан да къыйын жумушлагъа ашырып тургъандыла. «Ол кезиуде мобилизация болуп, ротабызгъа жангы адамла къошулгъандыла. Алагъа жумуш берилгенинде, абызырамазча, биргелерине барып тургъанма»,- деп эсгереди ушакъ нёгерим.

Артиллерия окъла тийип, бизникилени машиналарына от тюшгенде, жаш, къоркъмагъанлай, аны ичинден абызырагъан аскерчилени чыгъарыргъа болушханды. Дагъыда бир жууаплы ишде болгъанында, ол тюшгенлей машинагъа снаряд сызылып, анда болгъан хапчуклары бла паспорту кюйгендиле. Алай бла энтта да юч айны Украинада аскер къуллугъун бардыргъандан сора, къагъытларын этдирирге кетерге тюшеди.

Аланы къолгъа алгъандан сора Бёзю улу къуллугъун андан ары бардырады.

- Туугъан журтуму бек сюеме. Ёсюп келген тёлюлени тамблагъы кюнлери мамыр болур ючюн, Ата журтубузну жауладан сакъларгъа борчлубуз. Аны себепли ючюнчю кере да кесими ыразылыгъым бла аскер къуллугъуму толтурургъа баргъан эдим,- дейди ол.

Магомет, биргесине да жыйырма жаш, бир элни къорууларгъа жиберилген эдиле. Душманнга жууукъ жетгенде, ала, бизни къауумну эслеп, окъла бла атдырып башлагъандыла. Таулу жаш нёгерлерин сакълар ючюн, ала артха кеталырча амал этгенди, алай кеси уа минаны басхан эди.

Алай бла жаралы болуп Санкт-Петербургда госпитальгъа тюшгенинде окъуна, анасын жапсарып, хар зат да тапды, деп тургъанды. Алай минаны басхан кезиуюнде жашны аягъына чып тюшгенин къалай букъдурур эди ол. Ызы бла къыралны жанындан да болушлукъ болуп, тийишлисича протез этилгенди анга.

Кеп болмай а Къабарты- Малкъар Республиканы Башчысы Казбек Коков Санкт-Петербургга барып, анга тюбегенди. Аны юсюнден былай айтханды: «Госпитальда жигит аскерчибиз Бёзюланы Магометни жокълагъанма. Ол энчи аскер операцияда жаралы болуп, бюгюн С.М. Киров атлы аскер-медицина академияда саулугъуна къаратады. Магомет къазауат кезиуде ауур жаралы болгъанды, нёгерлерини эм врачланы хайыры бла сау къалгъанды. Анга Ата журтубузну сакълауда кёргюзтген жигитлиги ючюн ыразылыгъымы билдиргенме. Аны ёсдюрген атагъа бла анагъа уллу ыспас этеме».

Магометни «Энчи аскер операциягъа къатышханы ючюн» деген эки майдалы барды, дагъыда ол Кишиликни орденине тийишли болгъанды. Таулу жаш амалы болса, мындан ары да къыралыбызгъа къуллукъ этерге сюйгенин айтханды. Аны себепли ол мындан арысында энчи аскер операциягъа къатышалмагъанлыкъгъа, аскер комиссариатда ишин бардырлыкъды. Биз да Магомет юйюне къууанч бла жыйылсын дейбиз.