Календарь событий

09 октября 2020

Аты ёмюрледе сакъланнган филолог, тарыхчы, этнограф, географ

Жарыкъ жулдузча жана

Жер жаратылгъанлы адам, адам болуп, ёсюп тебирегенли не къадар заман, ёмюр ётдю, минг-минг тёлю алышынды. Жашла тууа, къартла  аууша… Деменгили къыралла къурала, эскиле жокъ бола. Биреу къан тёге, бирси уа адам ёлюкле юслеринде къала ишлете. Кеси сау заманда эшитген махтау сёз ёмюрледе жашап турлукъ суна…

Душманны траншеяларына биринчи киргендиле

9 октябрьде  Кавказ ючюн къазауат  хорлам бла бошалгъанды

Кавказ ючюн сермеш Уллу Ата журт урушда немислилени алгъа барыуларын тыяргъа онг бергенди, алай бла уа саулай къазауатны барыуун сындыргъанды. Тарыхчыланы оюмларына кёре, анда Совет Союз къытдырса, Уллу Ата журт уруш къалай бошаллыгъын айтхан да къыйынды.  Бу къазауат 1942 жылда 25 июльда башланып, 1943 жылда 9 октябрьде бошалгъанды. Кеси да эки уллу операциягъа юлешиннгенди – биринчи жарымында совет аскерлеге душмандан къорууланыргъа тюшгенди (1942 жылда), экинчисинде уа – сермешле бла алгъа барып, немислилени ууатыргъа (1943 жыл) къолдан келгенди.

Ёхтемленирча адамларыбыз кёпдюле, сабийлерибизни да алача болургъа юйретейик

Къыралыбызда, андан тышында да атларын айтдыргъан айтхылыкъ адамларыбызны асламысы, ол санда спортчуларыбыз да, эллерибизден чыкъгъандыла. Аны алай болуруна уа уллу къыйын элледе сабийлени юйретиуге заманларын, къарыуларын да аямагъан адамла саладыла. Аладан бири Анахаланы Мустафады. Ол  самбодан спортну халкъла аралы устасыды, СССР-ни самбодан сыйлы устасыды, Къабарты-Малкъарда физкультураны эм спортну сыйлы ишчисиди. Органлада ахшы ишлегени ючюн юч даражалы майдал бла саугъаланнганды.

Оптика связьны сайлагъанланы саны кёбейе барады

«Ростелеком» Къабарты-Малкъарда берген Интернет связьны  хайырланыучуланы саны бу кюнледе 80 мингнге жетгенди. Аладан 60 процентине бу жумуш оптика ызла бла бериледи, дегендиле компанияда.

Сансызлыкъны ахыры – жарсыу

Ма энтта да юйлени жылытыр кезиу жетгенди. Насыпха, Къабарты-Малкъарны шахарларыны бла эллерини барысы да газ бла жалчытылыннгандыла.  Алай отун неда кёмюр печьлени, тюрлю-тюрлю приборланы хайырланнганла да бардыла. Ала къоркъуусузлукъну жорукъларын сансыз этедиле. Аны ахыры уа аман бла бошалады: от тюшюп, кёпле ачыйдыла, мюлклерин тас этедиле.

Жигитликни бла чёрчекликни оюнлары

Гепсоркъа

«Гепсоркъа» жигитликлери болгъанланы оюну болгъанды. Ол къалай ойналгъанын билгенни бюгюнлюкде хазна тапхын. Жорукълары уа аны былайдыла. Жагъалары бийик болгъан сууну юсю бла иничке агъачны аудуруп салгъандыла. Аны узунлугъу бек аздан 10 метр болургъа керекди. Сора ол баргъан суугъа кетерге къоркъмагъан жашла жыйылып, эришиу башланнганды. Ала къолларына мужураны алып, бир жагъадан бирсине ётгендиле.

Батырлыгъы бла командирлерин, нёгерлерин да сейирге къалдыргъанды

Уллу Хорламгъа – 75 жыл

Голаланы Нанакъны жашы Джанибек  1917 жылда Кисловодскдан узакъ бармай орналгъан Хасаут тау элде туугъанды. Атны ойнатыу бла анга жетген болмагъанды, чаришледе ол кишиге оздурмагъанды. Лётчик болургъа уа гитчелигинден окъуна термилгенди.

Исламда эм уллу иш, аны мурдору – намазды

Намазны ууахтысында къылыу эм иги жумушладан бириди. Алай жашауда аз тюрлю болмайды, тийишли заманында онг чыкъмай, кечирек къалыргъа да тюшюучюдю. Бу болумда муслийманнга къаллай женгилликле этилгенлерин Аль-Азхар вузну бошагъан, «Ислам в Евразии» газетни баш редатору Аккайланы Хасим хажи ангылатады:

Таксилени ишлеринде не зат тюрленирикди?

Республиканы Транспорт эмда жол мюлк министерствосундан билдиргенлерине кёре, келир жылдан башлап жамауат транспортну иши бла байламлы жорукълада кёп тюрлениу боллукъду.

Яслилени санына танг къошулады

Къабарты-Малкъарда сабийлени школгъа дери билим бериу учреждениялада жерле бла жалчытырча аслам эс бурулады,  ол санда Чегем районда да.  Анга кёре  Мир, Шалушка эм Звёздный  элледе да  180 сабийге ясли блокла ишлене турадыла, деп билдириледи муниципалитетни администрациясыны  пресс-службасындан.

Къоркъуулу объектлеге - аслам эс

Кёп болмай Къабарты-Малкъарда Битеуроссей халкъ фронтну (ОНФ) келечилери жамауатны тилеги бла Нальчикде Дагъыстан орамда 41-чи номерли гимназияны къатында иеси эс бермеген,  атылгъан къурулушну тийресин тинтгендиле. Аны кезиуюнде мында мияладан, темирден эм башха материалладан  аслам къалгъан-къулгъан  жыйылгъанын, ол санда аслам хайыуан  мыллыкла болгъанларын да  тинтгендиле.    

Губула жаяргъа боллукъ геморрагия безгек бла бир адам да аурумагъанды

Бизни республикада губула тири болгъан кезиу бошалгъанды деп айтыргъа боллукъду. Аны дагъыда бир игилиги – кърым геморрагия безгек бла быйыл бир адам да аурумагъанды. Шёндюледе губула къапхан сылтау бла медицина учреждениялагъа келгенлени саны иги да азайгъанды, деп айтылады Роспотребнадзорну КъМР-де Управлениясыны билдириуюнде.

Яслилени саны кёпден кёп бола барады

Звёздный элде яслини къурулушу тохтаусуз барады. Объект школгъа дери билим берген учрежденияны жанында ишлене турады, деп билдиргендиле Чегем районну жер-жерли администрациясындан.

Канукоев атлы орамда ишле ахырына жетедиле

Нальчикде Долинск тийрелеринде Канукоев атлы орамда тынгылы жангыртыу ишле бардырылгъанлы бир ненча ай болады. Энди  ала ахыр кезиуюне жетгендиле. Аны юсюнден  шахар округну жер-жерли администрациясыны пресс-службасындан билдиредиле.

Псыхурейде ГЭС-ге – 20 жыл

Къабарты-Малкъарны  Псыхурей элинде ГЭС-ге бу кюнледе жыйырма жыл толгъанды. Аны юсюнден РусГидро компанияны республикада бёлюмюнден билдиргендиле.

Республиканы эркинлиги ючюн жанларын берген аскерчилени хурметлегендиле

РФ-ни Следствие комитетини КъМР-де следствие управлениясыны Май районда бёлюмюню къуллукъчулары 3-чю номерли кадет школну окъуучуларына «Кишиликни дерсин» бардыргъандыла.

Токну къоранчларын азайтыуну къолгъа алгъандыла

«Россети Шимал Кавказ» компания электрокюч сетьледе къоранчланы азайтыуну  программасын толтуруп  башлагъанды. Компанияны бизни республикада бёлюмюнден билдиргенлерича, аны чеклеринде Къабарты-Малкъарда, Къарачай-Черкесда, Чеченде, Шимал Осетияда, Дагъыстанда эмда Ингушетияда  тийишли мадарла  этилликдиле.

Ара шахарда жолланы жангыртадыла

Нальчикде «Къоркъуусуз эм тынгылы  автомобиль  жолла» миллет проектни чеклеринде жолланы къыстау жангыртадыла, деп билдириледи мэрияны пресс-службасындан.