Календарь событий

Бызынгыда  фельдшер болуп  ишлеген Аналаны Тасимни жашы Асланнга медицина жашаууну ёзеги болгъанды.   Туугъан элине ол 1992 жылда терк болушлукъ берген службада онеки жылны ишлегенден сора келгенди.  

Россельхознадзорну Къабарты-Малкъарда эмда Шимал Осетияда бёлюмюнде ведомствону бла КъМР-де Ветеринария управленияны арасында байламлыкъла къурауну юсюнден кенгеш болгъанды. Сёз мында пробала алыуну эмда лаборатория тинтиуле бардырыуну юсюнден барады, деп билдиргендиле ведомствону пресс-службасындан. Жыйылыугъа бёлюмню башчысы Рустам Абдулхаликов, Россельхознадзорну Референт арасыны таматасы Хаути Сохроков, Ветеринария управленияны башчысы Аслан Арамисов эм башхала къатышхандыла.

СССР-ни кезиуюнде тюрлю-тюрлю сфералада жетишимли жаш адамланы жангы бийикликлеге кёллендириу къырал политиканы баш амалларындан бири болгъанды. Сёз ючюн, къыралны битеу шахарларындан, эллеринден фахмулу жашланы бла къызланы деменгили къыралыбызны ара шахарына Москвагъа чакъырып, съездле къурау сейир тёреледен бири болгъанды. Аллай жыйылыуладан бирине уа «Сукан-Суу» колхозну 23-жыллыкъ ийнек саууучусу Базоланы Роза да баргъанды.

Элбрусда «Мир» станцияда атлары  дуниягъа эмда къыралгъа айтылгъан  диджейлени  «Эль 3500» деген  уллу музыкалы фестивальлары  боллукъду. Аны Идар Даров бла Казбек Качлаев бардырлыкъдыла. Къараучуланы саны 200-300 адамгъа жетерикди. Ол  6 апрельде эрттенликде 10:00 сагъатда башланырыкъды. 
Быллай байрамла Европаны белгили лыжа   курортларында   ачыкъ сахналада ётедиле. Бу жолча бийикликге уа ол биринчи кере кётюрюллюкдю.    Аны юсюнден  Интернетде, радиода да  айтыллыкъды  эм веб-камерала бла  тюзюнлей эфир  бардырыллыкъды.  

Къабарты-Малкъарда «Къоркъуусуз эм качестволу автомобиль  жолла» деген миллет проектни чеклеринде        ремонт этиу, жангыртыу  эмда къоркъуусузлукъну жалчытыу жумушлагъа  он миллиард  сом чакълы бир  бёлюнюрюкдю.
Программаны  толтурур муратда  республикада  «Жол сеть» эмда «Жол мюлкню айнытыу мадарла» деген регионла  аралы проектле да жарашдырылгъандыла эм  къабыл кёрюлгендиле.  

1971 жылны апрель айыны ахыр кюнлеринден биринде Къабарты-Малкъар АССР-ни Баш Советини Президиумуну Председатели Гыттыуланы Магомет магъаданчыланы урунууда жангы жетишимлери бла алгъышларгъа, социалист эришиуде айырмалы болгъанлагъа къырал саугъала берирге ары баргъан эди. Ол кюн Ата журтубузну бек сыйлы саугъасы уа Моллаланы Окъупну жашы Шарафутдиннге берилгенди. 

Къошдан узакъ болмай, тёшню ары жаны жалпакъда жангыз бёрю, къазакъ бёрю Ташчайнар жашайды. Къойчула, къош итле да анга юйреннгендиле да, артыкъ уллу эс бурмайдыла. Чыгъады ол кюннге бирде, къарт санларын жылытыргъа, бирде уа улуйду айгъа айланып, эсгериуле жолунда жюрюй.

Россейни МВД-сыны «Баксанский» муниципалла аралы  бёлюмюню экономика къоркъуусузлукъну жалчытыу эмда коррупциягъа къажау кюреш бардыргъан къуллукъчулары почтада ишлеген кассир-оператор 65 минг сомну кеси хуржунуна ургъанын ачыкълагъандыла. Тинтиуле кёргюзтгенлерича,   Заюководан 30-жыллыкъ тиширыу  Бахсан районну почта бёлюмлеринде  халкъдан коммунал жумушла ючюн ахча жыйыу ючюн жууаплы болгъанды. Эки айны ичинде ол адамладан хакъны толусунлай алгъанды, квитанцияла да бергенди, ахчаны уа жаланда бир кесегин ётдюрюп къойгъанды, алай бла сегиз адамны алдагъанды. 

Нальчикде стилевой каратени фестивалы бардырылгъанды. Анда тренер Къараланы Асланны къолунда жарау этген спортчула алчы жерлеге чыгъып къууандыргъандыла.
Алай бла каратени кумитэ бёлюмюнде алтын майдалны Созайланы Азамат, Къулийланы Аслан, Къараланы Рамазан алгъандыла. Къараланы Мадина всестилевой каратеде, кумитэде да биринчи болгъанды. Ала энди Саврополь крайны всестилевой каратеден биринчилигинде сермеширикдиле, ол а 13-14 апрельде боллукъду. Ставрополь крайны чемпионатына Жанкишиланы Герман да къатышырыкъды, ол республикалы эришиуде кюмюш майдалны къытханды. 
 

Алгъаракълада «Track and Field» («Женгил атлетика») деген атлы  даражалы америкалы журнал къыш кезиуню эсеплерине кёре бек иги спортчуланы тизмесин туура этгенди. Женгил атлетикада айырмалыгъа бийикге секириуден дунияны тёрт къатлы чемпионкасы Мария Ласицкене бек игиге экинчи кере саналгъанды. 
Журналда жазылгъаныча, озгъан къыш кезиуде дунияны спортчулары 2.00  метр бийикликни 14 кере алгъандыла. Ма аладан тогъузусуна бизни жерлешибиз жетишгенди. Ол дагъыда озгъан сезонда  2.04 метрге секирип, барысын да озгъанды

Владимир шахарны «Полярис» буз мекямында Россейни грек-рим тутушуудан биринчилиги къуралгъанды. Анга къыралны 63 регионундан 18 жыллары толмагъан 500-ден аслам спортчу къатышхандыла. 

Къабарты-Малкъарда XI-XVIII ёмюрле бла белгилен  аскер къалала Черек, Холам-Бызынгы, Чегем, Сукан, Бахсан ауузлада  тюбейдиле.  Ишленнген заманларында алагъа берилген баш магъналарын тас этген  минарала,  кешенеле эм башхала  битеудуния маданият хазнагъа киредиле. Бизни республиканы жамауатына бу тема эмда жютю турады. Нек дегенде мында да, башха жерледеча,  бу жаны бла иш осалды – буруннгулу эсгертмеле толусунлай тозурагъанны орунундадыла. 

Малкъар халкъны къыраллыгъы къайтарылгъан кюннге

                         Огъурлу жыл,
                         Насыплы жыл,
                         Къууанчлы жыл.
                         Халкъым аллына 
                         Баргъан жыл…
Бу тизгинлени Макытланы Сафар 1957 жылда малкъар халкъны къыраллыгъы къайтарылгъан заманда жазгъанды. Ол  керти да  огъурлу, насыплы, къууанчлы жыл эди таулулагъа.  Ма ол  кюнлени терк-терк эсгериучю эди Макыт улу. Бизни ушакъларыбыздан биринде ол былай хапар  айтхан эди:
Артха, Кавказгъа 

КъМР-ни  Граждан обществону институтлары бла байламлыкъла жюрютюу эмда миллетлени ишлери жаны бла министерствосунда Урушну, урунууну, Сауутланнган кючлени  эмда право низамны сакълаучу  органланы республикалы  жамауат организациясыны кезиулю пленуму болгъанды. Анда 2018 жылда  ишни эсеплери чыгъарылгъандыла эмда  быйылгъа   борчла салыннгандыла.

Уллу Ата журт урушха къатышхан таулуланы юслеринден айтханда, бир юйден юч, тёрт, беш къарындаш къазауатха кетгенлери болгъандыла. Аланы кёбюсю къайтмагъандыла. Диналаны Иссаны да жети жашындан алтысы  чакъырылгъан эди фронтха: Хасан, Алий, Хусей, Ахмат, Сафар, Шарапий. Жаланда гитчелери – Ханапий – къалгъан эди урушха къатышмай. Ол да – жыл саны жетмей.

Иги ишлери, ариу къылыкълары, юйреннгенлери бла кеслерин сюйдюргенле тау эллерибизде кёпдюле. Аллайла огъурлу юйюрле да къурайдыла, иги сабийле да ёсдюредиле,  къоншу-тийрени да сыйлай биледиле, адамладан да хурмет табадыла. Жашауну тутуругъу да  аладыла.  Биз хапарын айтырыкъ Жылкъыбайланы Хасимни жашы Мустафа аллай адамды. Ол Огъары Малкъарда 1931 жылда туугъанды.

Къабарты-Малкъарны Энергетика, тарифле эмда жашау журтлагъа надзор этиу жаны бла министерствосу Россейде жашау журтлагъа надзор этиу жаны бла къырал органланы рейтингинде биринчилени санына тюшгенди. Ал жерге ол Москваны, Москва областьны эм талай регионланы ведомстволары бла бирге тийишли болгъанды, деп билдиргендиле министерствону пресс-службасындан.

Алгъаракъда Нальчикде Россейде предпринимательствону тарыхыны юсюнден Битеуроссей олимпиаданы регион кезиую ётгенди. Аны «Иш кёллю Россей» деген жамауат организацияны жер-жерли бёлюмю къурагъанды, деп айтылады аны сайтында.

Кёп болмай Къабарты-Малкъар къырал университетни прогрессив эм аддитив технологияла арасыны  алимлери   Бангкок шахарда  халкъла аралы IPITEX кёрмючде «Бийик технологиялы полимерле эм композитле» деген ишлери ючюн  кюмюш майдал бла саугъаланнгандыла. 
Кёрмючде жыйырма беш къыралдан илму эм техника жаны бла мингнге жууукъ жангычылыкъ бла проект  кёргюзтюлгенди, ол санда онусу - Россейден. Аланы  арасында  КъМКъУ-ну прогрессив  полимерле лабораториясыны ишлери да бар эдиле. Специалистле эмда  жюри алагъа бийик багъа бергендиле. 

Бу кюнледе Ставрополь шахарда «Агроуниверсал-2019» деген тёрели агропромышленность кёрмюч эмда «АПК-да илму-техника прогрессни эм магъаналы проблемалары» ат бла халкъла аралы илму-практика конференция бардырылгъандыла. Аланы ишине Къабарты-Малкъар къырал аграр университетни механизация эмда предприятияланы энергия бла жалчытыу факультетини келечилери да къатышхандыла, деп билдиргендиле вуздан.

Нальчикни «Тири гражданин» деген интернет-порталында шахарда остановка комплексле къаллай болургъа кереклисини юсюнден къол кётюрюу башланнганды, деп айтылады мэрияны билдириуюнде.

Къол кётюрюуге къатышхан гражданла, ала оюм этгенден, шахарны архитектурасына бегирек да къаллай (автобусла тохтаучу) комплекс келишгенин билдирирге боллукъдула.

Нальчик шахар округну жер-жерли администрациясы «Ара» районда планировканы проектин жамауат сюзюуге чыгъаргъанды. Аны бла байламлы жыйылыу бу кюнледе болгъанды, деп билдиргендиле мэрияны пресс-службасындан.

Бу проект сагъынылгъан районда Шогенцуков, Толстой, Ногмов эмда Кабардинская орамла бла чекленеди. Аны ахыргъы планировкасы 1988 жылда этилген эди. Ол кезиуде бу тийреде кёп фатарлы юйле ишлерге мурат болгъанды. Алай андан бери аслам заман ётгени себепли проектни жангыртыргъа тюшгенди.